Điều trị không dùng thuốc cho người bệnh tăng huyết áp bằng cách nào?

BS Đào Lê Phương Trang, khoa dinh dưỡng - bệnh không lây, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP.HCM (HCDC), cho biết điều trị tăng huyết áp là quá trình lâu dài, cần sự theo dõi thường xuyên, phối hợp chặt chẽ giữa bệnh nhân và bác sĩ điều trị. 

Ngoài ra, để đạt được hiệu quả điều trị còn cần kiểm soát tốt các yếu tố nguy cơ và các bệnh lý đi kèm.

Theo BS Trang, điều trị tăng huyết áp bao gồm điều trị không dùng thuốc và điều trị dùng thuốc.

Điều trị không dùng thuốc hay thay đổi lối sống là điều trị nền tảng dù tăng huyết áp đang ở giai đoạn nào. Ở một số bệnh nhân tiền tăng huyết áp, tăng huyết áp độ 1, việc tích cực thay đổi lối sống có thể giúp kiểm soát tốt huyết áp mà chưa cần sử dụng đến thuốc hạ áp.

- Chế độ ăn hợp lý: Giảm ăn muối (< 5g/ngày), đảm bảo đủ kali và các yếu tố vi lượng; tăng cường rau xanh, hoa quả tươi (400g/ngày); hạn chế thức ăn nhiều cholesterol, axit béo no (các loại thịt, trứng, mỡ động vật, thức ăn nhanh, sữa và các sản phẩm từ sữa), thức ăn chế biến sẵn và đồ uống có gas.

- Duy trì cân nặng lý tưởng: BMI 18.5 - 22.9kg/m²; vòng bụng < 90cm (nam) và < 80cm (nữ). Chỉ số khối cơ thể (BMI) = cân nặng (tính bằng kg) / [chiều cao x chiều cao (tính bằng m)].

- Hạn chế tối đa rượu, bia: Uống không quá 2 đơn vị cồn/ngày (nam), 1 đơn vị cồn/ngày (nữ).

Ngoài ra, nên ngừng hút thuốc, tránh xa môi trường có khói thuốc; tăng cường hoạt động thể lực, tối thiểu 150 phút/tuần; hoạt động ít nhất ở mức độ vừa phải (đi bộ, làm việc nhà) 5 ngày/ tuần, mỗi ngày 30-60 phút; tránh căng thẳng; thư giãn, nghỉ ngơi hợp lý, tránh bị lạnh đột ngột.

Đối với điều trị dùng thuốc, việc sử dụng thuốc được cá thể hóa dựa vào các đặc điểm của từng bệnh nhân, ưu tiên lựa chọn và phối hợp các nhóm thuốc nhằm đạt được huyết áp mục tiêu sớm, ít tác dụng phụ, có thể sử dụng lâu dài.

Trong đó, một số nhóm thuốc được khuyến cáo điều trị tăng huyết áp được chứng minh giảm nguy cơ biến cố tim mạch.

Ngoài ra, để đạt được hiệu quả điều trị lâu dài với liều lượng tối thiểu, bệnh nhân cần tuân thủ điều trị, uống đúng thuốc, đủ liều, không tự ý bỏ thuốc hay giảm liều khi không có chỉ định của bác sĩ, thường xuyên theo dõi huyết áp tại nhà hoặc tại phòng khám, tái khám đúng hẹn để được đánh giá và chỉnh thuốc định kỳ.

Duy trì mức huyết áp dưới 140/90 mmHg

ThS Nguyễn Xuân Tuấn Anh, phòng khám tim mạch - khoa khám bệnh Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM, cho biết khi đã được chẩn đoán mắc bệnh tăng huyết áp, người bệnh cần thay đổi lối sống và sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ để điều chỉnh huyết áp về mức dưới 140/90 mmHg.

Nhiều người bệnh dù vẫn uống thuốc đều đặn nhưng vẫn duy trì thói quen ăn mặn, căng thẳng kéo dài, thiếu vận động... cũng sẽ khó duy trì huyết áp ở mức ổn định.

Bác sĩ khuyến cáo người bệnh cần tuân thủ điều trị lâu dài theo đúng chỉ định của bác sĩ, tái khám ngay nếu huyết áp k­­­­­hông ổn định. Đặc biệt, người mắc các bệnh lý nền như đái tháo đường, rối loạn mỡ máu... cần tái khám định kỳ các chuyên khoa để duy trì các chỉ số sức khỏe.

Bên cạnh đó, cần duy trì chế độ ăn nhạt, hạn chế căng thẳng, hạn chế các chất kích thích, tập thể dục đều đặn… để kiểm soát huyết áp hiệu quả, phòng ngừa biến chứng nguy hiểm.

"Một trong những ưu tiên quan trọng giúp nâng cao hiệu quả điều trị và kiểm soát huyết áp đẩy mạnh truyền thông giáo dục sức khỏe, tăng cường nhận thức về bệnh, hiểu về mục tiêu huyết áp trong điều trị và chia sẻ với bác sĩ khi có bất thường về chỉ số huyết áp khi tự theo dõi tại nhà", bác sĩ Tuấn Anh nhấn mạnh.

Hơn 20 triệu người trưởng thành tại Việt Nam bị tăng huyết áp

Tăng huyết áp là nguyên nhân hàng đầu gây các biến chứng nguy hiểm như tai biến mạch máu não, nhồi máu cơ tim và các bệnh tim mạch khác.