Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Trần Hồng Minh - Ảnh: GIA HÂN
Chiều 13-2, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Trần Hồng Minh đã thay mặt Thủ tướng trình Quốc hội tờ trình về chủ trương đầu tư dự án đầu tư xây dựng tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng.
Chiều dài tuyến chính khoảng 390,9km và 3 tuyến nhánh khoảng 27,9km
Theo tờ trình của Chính phủ, điểm đầu của dự án tại vị trí kết nối ray qua biên giới giữa ga Lào Cai mới và ga Hà Khẩu Bắc (Trung Quốc); điểm cuối tại khu bến Lạch Huyện, đi qua địa phận 9 tỉnh, thành gồm Lào Cai, Yên Bái, Phú Thọ, Vĩnh Phúc, Hà Nội, Bắc Ninh, Hưng Yên, Hải Dương, Hải Phòng.
Chiều dài tuyến chính khoảng 390,9km và 3 tuyến nhánh khoảng 27,9km.
Về quy mô đầu tư, Bộ trưởng Trần Hồng Minh cho hay sẽ xây dựng mới tuyến đường sắt điện khí hóa khổ 1.435mm, vận chuyển chung hành khách và hàng hóa.
Tuyến chính đoạn từ ga Lào Cai mới đến ga Nam Hải Phòng tốc độ thiết kế 160km/h, đoạn qua khu vực đầu mối Hà Nội tốc độ thiết kế 120km/h, các đoạn nối, tuyến nhánh tốc độ thiết kế 80km/h.
Chính phủ cũng đề xuất dự án này đầu tư theo hình thức đầu tư công. Sơ bộ tổng mức đầu tư khoảng 203.231 tỉ đồng (8,369 tỉ USD).
Về nguồn vốn sẽ sử dụng ngân sách nhà nước (trung ương, địa phương); nguồn vốn trong nước, nguồn vốn nước ngoài (vay Chính phủ Trung Quốc) và các nguồn vốn hợp pháp khác.
Về tiến độ thực hiện, lập báo cáo nghiên cứu khả thi từ năm 2025, phấn đấu cơ bản hoàn thành dự án năm 2030.
Bộ trưởng Trần Hồng Minh nêu rõ Chính phủ đề nghị cho áp 19 chính sách đặc thù theo thẩm quyền của Quốc hội.
Trong đó có 15 chính sách đã áp dụng cho dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam, 4 chính sách mới.
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh - Ảnh: GIA HÂN
Chính sách đặc thù chưa có tiền lệ
Thẩm tra nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết ủy ban thống nhất sự cần thiết đầu tư dự án với những cơ sở chính trị, cơ sở pháp lý và những lý do thực tiễn đã được nêu tại tờ trình của Chính phủ.
Về tiến độ dự án, Ủy ban Kinh tế cho rằng dự án có quy mô rất lớn, yêu cầu kỹ thuật cao, phức tạp và thời gian kéo dài sẽ tiềm ẩn rủi ro như đã xảy ra đối với nhiều dự án trọng điểm trong thời gian qua.
Như công tác chuẩn bị đầu tư chưa kỹ lưỡng, dự toán chưa sát thực tế, phương án thực hiện thiếu tính khả thi dẫn tới phải kéo dài thời gian, tăng tổng mức đầu tư.
Do đó, đề nghị nghiên cứu kỹ lưỡng và có giải pháp khắc phục để bảo đảm không xảy ra tình trạng tương tự đối với dự án.
Ủy ban Kinh tế cũng nêu quan điểm về các cơ chế, chính sách đặc thù. Trong đó ở chính sách 19, Chính phủ đề xuất về loại trừ, miễn hoặc giảm nhẹ trách nhiệm với người đứng đầu cơ quan, đơn vị, cán bộ, công chức, viên chức tham gia, thực hiện dự án.
Theo ông Thanh, có ý kiến cho rằng với tiến độ cấp bách của dự án thì việc chuẩn bị đầu tư sẽ có thể xảy ra những bất cập, chưa thể đánh giá được; chính sách này sẽ góp phần bảo vệ cán bộ, công chức, viên chức có tinh thần trách nhiệm.
Tuy nhiên để bảo đảm tính khả thi trong quá trình triển khai thực hiện, đề nghị làm rõ phạm vi đối tượng, các loại hành vi được miễn trừ, xác định rõ các yếu tố lỗi do vô ý, không vụ lợi, các trách nhiệm cụ thể được miễn trừ.
Ông Thanh cho biết thêm ý kiến khác cho rằng pháp luật hiện hành đã có quy định về miễn trừ hoặc giảm nhẹ trách nhiệm đối với cán bộ, công chức, viên chức khi thực hiện nhiệm vụ; quy định về khuyến khích, bảo vệ cán bộ năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung.
Mặc dù dự án được triển khai trong thời gian gấp nhưng quá trình xây dựng hoàn thiện hồ sơ dự án đều đã tuân thủ theo quy trình thủ tục của pháp luật.
Việc áp dụng cơ chế có thể tạo ra chính sách không đồng đều đối với các cán bộ, công chức đã tham gia tham mưu các dự án có tính chất tương tự. Do đó, chính sách nêu trên là không cần thiết.
Ủy ban Kinh tế cho rằng đây là chính sách chưa có tiền lệ, do vậy trường hợp cần thiết Chính phủ cần báo cáo xin ý kiến cấp có thẩm quyền trước khi trình Quốc hội xem xét, quyết định.
Đăng ký tại đây
Bình luận hay