Chương trình nhất định sẽ mang lại những thành công, bởi nó có một bệ đỡ chắc chắn với nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.
Mới đây nhất, Thủ tướng đã đề xuất dành 3% ngân sách cho phát triển khoa học - công nghệ, cho thấy Chính phủ cũng đang nhanh chóng nhập cuộc.
Sau ba đợt tuyển dụng theo VNU350, ĐH Quốc gia TP.HCM đã thu hút được 23 nhà khoa học trúng tuyển về làm việc tại các trường, viện, trung tâm nghiên cứu thuộc ĐH này, đặc biệt trong số các nhà khoa học trên có bảy tiến sĩ tốt nghiệp từ các ĐH hàng đầu thế giới, nằm trong top 100 thế giới theo QS World Rankings 2025.
Không phải bây giờ mà ngay từ khi thành lập, ĐH Quốc gia TP.HCM đã có ý thức về việc thu hút nhân tài, có thời gian dưới sự lãnh đạo của PGS.TS Phan Thanh Bình đã thu hút được hàng chục nhà khoa học từ các trường ĐH danh tiếng trên thế giới, mặc dù lúc đó cơ chế đãi ngộ hầu như chưa có gì.
Tuy nhiên vì nhiều lý do khác nhau mà họ đã không trụ lại, nay chỉ còn vài người, trong đó phải kể đến GS Võ Văn Tới là người sáng lập ngành kỹ thuật y sinh và khoa kỹ thuật y sinh ở Trường ĐH Quốc tế thuộc ĐH Quốc gia TP.HCM.
Điều đó cho thấy việc thu hút người có năng lực đã khó, làm sao để họ bám trụ lâu dài và phát huy hết tài năng của mình còn khó hơn rất nhiều. Với các nhà khoa học thực tài, chế độ đãi ngộ vật chất như lương, nhà ở, xe cộ là quan trọng nhưng không phải là yếu tố quyết định.
Điều quan trọng nhất mà ĐH Quốc gia TP.HCM cần làm cho được là kiến tạo môi trường làm việc để họ thỏa sức vẫy vùng. Môi trường làm việc tốt bao gồm cơ sở vật chất như thiết bị máy móc, phòng thí nghiệm; mối quan hệ với cấp trên, với các đồng nghiệp và cộng sự; quyền tự quyết của họ về chương trình, dự án, nhân sự, tài chính và quan hệ quốc tế.
Để nhà khoa học đề xuất và hiện thực hóa ý tưởng khoa học của mình họ phải có quyền tuyển dụng nhân sự thành lập ê kíp làm việc, quyền huy động nguồn lực tài chính trong và ngoài nước và kết nối các mối quan hệ, quyền mời và ký hợp đồng với các giáo sư bậc thầy, với các đồng nghiệp ở đâu đó trên thế giới.
Thế nhưng với cơ chế hiện nay, những yêu cầu này khó như hái sao trên trời bởi việc tuyển dụng nhân sự là việc của phòng tổ chức, phòng tài chính, việc tổ chức hội thảo quốc tế, mời nhà khoa học hợp tác là việc của phòng quan hệ quốc tế.
Trong khi người tài nhưng nếu làm việc trong một đơn vị mà vị trưởng khoa, viện trưởng không thích đổi mới thì chẳng mấy chốc sẽ "hết duyên". Do vậy việc tạo cho các nhà khoa học một "mảnh đất" riêng để họ tự do sáng tạo, được cày xới, canh tác là điều rất quan trọng và rất khó.
Nếu không làm được điều này thì mọi cuộc hôn phối giữa nhà khoa học với trường, viện sẽ tan vỡ, chẳng có tiền, nhà, xe nào giữ được họ.
Vậy các nhà khoa học thực tài cần gì? Họ cần một cơ chế chính sách, cần các nhà lãnh đạo truyền cho họ một cảm hứng lớn lao, say mê làm việc, ham muốn sáng tạo, khát khao cống hiến và sẵn sàng lắng nghe họ, chìa bàn tay thân hữu khi họ khó khăn hay đứng ngay sau lưng họ khi họ gặp rủi ro bất ngờ xảy ra. Chỉ thế thôi là đủ.
Đăng ký tại đây
Bình luận hay