Dễ cho quản lý, không khó cho nghệ sĩ?

Phóng to

Ông Lê Ngọc Cường

Việc cấp thẻ hành nghề đã từng được tiến hành từ năm 1999, sau đó bị bãi bỏ cách đây năm năm. Để tìm hiểu xung quanh việc này, Tuổi Trẻ đã gặp gỡ nhà quản lý và các đơn vị, các nghệ sĩ liên quan đến chiếc thẻ hành nghề trong tương lai.

Ông Lê Ngọc Cường, cục trưởng Cục Nghệ thuật biểu diễn, Bộ Văn hóa - thể thao và du lịch:

Sẽ không cấm đoán nghệ sĩ

* Thưa ông, tại sao thẻ đã được cấp rồi bỏ đi, bây giờ lại cấp?

- Chính phủ từng quyết định bỏ đi vì nghĩ nó là một giấy phép con. Sau đó Bộ Tài chính, Tổng cục Thuế đặt vấn đề cấp lại thẻ để quản lý thuế thu nhập ca sĩ. Bên cạnh đó, báo chí, dư luận cũng lên tiếng về tình hình nghệ thuật biểu diễn có nhiều lộn xộn cần được chấn chỉnh. Việc đặt vấn đề cấp lại thẻ là do nhiều bên chứ không riêng gì một cơ quan nào.

* Thưa ông, việc hướng dẫn cấp thẻ hành nghề đã được tiến hành tới đâu?

- Từ nghị định của Chính phủ, chúng tôi mới nhận được công bố của bộ cách đây vài hôm. Sau tết chúng tôi sẽ họp bàn cụ thể, rút kinh nghiệm từ lần cấp thẻ trước, xem xét cái gì cần bổ sung rồi mới bắt đầu triển khai việc hướng dẫn, còn phải tính xem thẩm định thế nào, mẫu thẻ ra sao...

* Có nhiều nghệ sĩ tự do tỏ ra lo lắng về điều kiện được cấp thẻ, phía cục sẽ giải quyết ra sao?

- Thật ra chúng tôi không phân biệt nghệ sĩ tự do với nghệ sĩ nhà nước. Chiếc thẻ chỉ là một chứng chỉ hành nghề. Việc chúng tôi đã cho hàng trăm ca sĩ hải ngoại về nước biểu diễn cho thấy chúng tôi chẳng khó khăn gì. Chúng tôi sẽ tạo điều kiện tối đa chứ không cấm đoán như nhiều người lo lắng.

Ông Trương Nhuận, phó giám đốc Nhà hát Tuổi Trẻ:

Có thẻ, quản lý được cả nguồn thu và diễn viên, nhưng...

Phóng to

Ông Trương Nhuận

Khi có thẻ, các "bầu sô” hay nhà tổ chức cũng không thể "bịa" ra ca sĩ hoặc "treo đầu dê bán thịt chó”, quảng cáo ca sĩ này nhưng trên thực tế lại là ca sĩ khác. Như vậy, việc cấp thẻ sẽ quản lý được cả nguồn thu và nghệ sĩ.

Tuy nhiên, cần hết sức lưu ý tránh việc hành chính hóa thủ tục cấp thẻ, dùng cớ cấp thẻ để "ép" nghệ sĩ khiến hoạt động biểu diễn bị cản trở. Việc tổ chức một hội đồng thẩm định tất cả nghệ sĩ biểu diễn là không tưởng. Những đơn vị nghệ thuật chuyên nghiệp hoặc nhà trường là đã hội đủ điều kiện để được cấp thẻ. Việc thẩm định có thể chỉ nên tiến hành đối với nghệ sĩ tự do. Đối với nghệ sĩ đã có tên tuổi, việc có thêm thẻ hành nghề không có tác động lớn.

Chiếc thẻ nên mang yếu tố chứng nhận để quản lý hơn là để thẩm định nghệ thuật.

Ca sĩ Ánh Tuyết: Phóng to Ảnh: T.T.D. Một người làm nghệ thuật thật sự cần phải có nghề. Việc cấp thẻ chẳng qua là để chứng minh người đó là người có nghề thật sự. Nhưng việc cấp thẻ trước đây còn nhiều bất cập, thiếu sự sâu sát giữa người quản lý và người hoạt động nghệ thuật. Chúng ta cần rút kinh nghiệm lần trước để xây dựng tiêu chí cấp thẻ một cách rõ ràng, trong đó tư chất đạo đức theo tôi là quan trọng. Nghệ thuật là lĩnh vực đặc biệt, có nhiều người xuất phát từ khả năng thiên bẩm mà có năng khiếu nghệ thuật thực thụ, trong khi có những người qua trường lớp hẳn hoi, có bằng cấp này nọ nhưng vẫn không trở thành nghệ sĩ được. Vì thế người quản lý cần phải biết như thế nào là người có nghề, những đối tượng nào không cần phải xét duyệt mà cấp thẻ ngay. Bởi người có nghề thật sự thì cũng đã có chỗ đứng trong lòng công chúng rồi. Nếu việc xét nét không tế nhị sẽ khiến nghệ sĩ bị tổn thương, như vài trường hợp tôi từng biết trước đây.

Phóng to

Ảnh: Na Sơn

Tôi chưa từng nghe nói đến thẻ hành nghề, bản thân tôi thấy việc có thêm một chiếc thẻ là không cần thiết, nhưng trong trường hợp cần có thẻ để hạn chế bớt ca sĩ "nhố nhăng" thì tôi ủng hộ.