Để biến 'tiền bẩn' thành 'tiền sạch': chủ yếu qua ngân hàng

Theo Ngân hàng Nhà nước, nguy cơ rửa tiền chủ yếu qua lĩnh vực ngân hàng và bất động sản - ảnh L.THANH

Đó là nội dung báo cáo tóm tắt đánh giá rủi ro quốc gia về rửa tiền và tài trợ khủng bố giai đoạn 2012-2017 của Ngân hàng nhà nước (NHNN), vừa được cơ quan này công bố.

Rửa tiền qua ngân hàng

Theo báo cáo trên, nguy cơ rửa tiền trong lĩnh vực ngân hàng là cao nhất.

Cụ thể, gần 90% tổng số báo cáo giao dịch đáng ngờ thuộc lĩnh vực ngân hàng được gửi đến Cục Phòng, chống rửa tiền.

Mặc dù phải khẳng định rằng: không phải tất cả các khoản tiền thu bất chính đều được tội phạm đưa vào chu trình tẩy rửa tiền, song điều này cũng chứng tỏ, so với các lĩnh vực khác trong nền kinh tế, khả năng bọn tội phạm lựa chọn hệ thống ngân hàng, nhằm hợp pháp hóa các khoản thu bất chính để biến những đồng "tiền bẩn" trên thành "tiền sạch" là cao hơn.

"Căn cứ vào những vụ đại án đã và đang bị điều tra về tội rửa tiền thời gian vừa qua, và các số liệu về giao dịch đáng ngờ của Cục Phòng, chống rửa tiền có thể thấy nguy cơ rửa tiền trong lĩnh vực ngân hàng có thể liên quan chủ yếu đến việc rửa tiền có nguồn gốc từ tội tham ô tài sản (tội phạm chủ yếu liên quan đến những người có chức vụ, quyền hạn), đánh bạc và trốn thuế", báo cáo nhấn mạnh.

Theo NHNN, để che giấu nguồn tiền thu được, tội phạm thường sử dụng tài khoản ngân hàng dưới tên người khác để nhận và chuyển các khoản tiền có nguồn gốc bất hợp pháp.

Trên cơ sở phân tích những nội dung có liên quan nêu trên, NHNN nhận định có thể thấy nguy cơ rửa tiền đối với lĩnh vực ngân hàng là cao.

Rửa tiền qua bất động sản

Bất động sản cũng là lĩnh vực được NHNN đánh giá là có nguy cơ rửa tiền cao, chỉ sau lĩnh vực ngân hàng.

Theo NHNN, bất động sản là lĩnh vực thu hút được nhiều nguồn tiền đầu tư có giá trị lớn, các giao dịch mua bán, chuyển nhượng bất động sản có thể thực hiện bằng tiền mặt hoặc chuyển khoản và không thông qua sàn giao dịch nên rất khó cho các cơ quan chức năng kiểm tra, xác định nguồn gốc của tiền.

Ngoài ra, đối với các vụ đại án về tham ô thời gian qua cũng như vụ đánh bạc nghìn tỷ đồng đang bị điều tra về rửa tiền, trong số các tài sản thu được từ các vụ án đều liên quan đến các tài sản là các bất động sản.

Để rửa tiền, các đối tượng phạm tội thường nhờ người thân trong gia đình mua, chuyển nhượng, cho tặng bất động sản. Với các phân tích liên quan đã đưa ra kết luận nguy cơ rửa tiền trong lĩnh vực bất động sản là cao.

Ngoài ngân hàng và bất động sản, lĩnh vực đại lý chuyển và thu đổi ngoại tệ kênh chuyển tiền phi chính thức (kênh ngầm) với phí thấp, tiện lợi, không phải chứng minh mục đích chuyển tiền, thủ tục đơn giản… nên cũng được NHNN đánh giá có nguy cơ rửa tiền ở mức cao.

Tiền giả chủ yếu là tờ 200.000 và 500.000 đồng

Cũng theo NHNN nêu trong báo cáo trên, Việt Nam chưa có thống kê số liệu tiền giả đã được đưa vào cũng như tiêu thụ trong nội địa. 

Tuy nhiên, theo số liệu tạm tính của Cơ quan An ninh điều tra - Bộ Công an trong giai đoạn 2010-2016, số tiền giả bị thu giữ chủ yếu là tiền Việt Nam đồng có mệnh giá 200.000, 500.000, tiền nhân dân tệ (NDT) và tiền Đô la Mỹ (USD) là trên 27 tỷ đồng. Có thể thấy số tiền giả được đưa vào Việt Nam khá lớn.

Qua điều tra về loại tội phạm này, có thể thấy số tiền giả được đưa vào Việt Nam có thể rất nhiều nhưng để đổi sang được tiền thật, các đối tượng chủ yếu thông qua việc mua các hàng hóa, dịch vụ có giá trị nhỏ, chi tiêu cá nhân… nên nếu trót lọt, số lượng tiền tiền thật thu về thấp, nhỏ lẻ, khó có thể thông qua các hoạt động kinh doanh cần nguồn vốn lớn để rửa tiền.