Đau thắt lưng, vì sao?

Phóng to

Nằm sấp đọc sách báo... dễ đau thắt lưng - Ảnh: Thanh Đạm

Khi nằm nghỉ thì không sao, nhưng nếu đứng hoặc ngồi ghế khoảng nửa tiếng là thấy đau ở thắt lưng rất khó chịu. Sau khi khám và kiểm tra X quang, bác sĩ cho biết gốc gác là do cột sống thắt lưng của chị ưỡn quá mức.

Ưỡn lưng quá mức là hậu quả của vận động sai tư thế. Do quá trình này diễn ra rất chậm nên nhiều khi chúng ta cứ vô tư để ưỡn lưng như kiểu đứng tựa bàn, mang giày cao gót, bưng bê vật nặng..., thậm chí kể cả khi ngồi ghế cao không lưng dựa, ngồi yên xe hai bánh hoặc nằm sấp đọc sách báo... Những thói quen này dần dần định hình một tư thế xấu và làm các đĩa đệm cột sống mau bị thoái hóa. Ban đầu chỉ đau nhẹ, lúc có lúc không nên chúng ta thường chủ quan, đến khi đau lưng trường kỳ mới chịu đi khám bác sĩ và rồi được cho một chẩn đoán là "đau lưng cơ năng" hết sức bí hiểm!

Trẻ em rất hiếm bị tình trạng này trừ khi mắc một số bệnh thần kinh cơ đặc biệt. Phụ nữ thường có khung chậu hơi nghiêng trước một tí giúp chịu lực khi mang thai. Thật ra hình dạng bên ngoài cơ thể chưa chắc phản ánh đúng vị trí khung xương bên trong vì phân bố mỡ và mô mềm khác nhau tùy theo mỗi người. Một chị có mông to làm hằn rõ ngấn thắt lưng tưởng như bị ưỡn nhưng xương có thể hoàn toàn bình thường. Do đó khám bên ngoài chỉ có tính chất tương đối và cần kết hợp với X quang để chính xác hơn.

Tư thế đứng hơi khom trong môn bóng bàn, tennis, golf... rất dễ bị ưỡn lưng nếu không được sửa cho đúng. Cú tung người phát banh tennis có thể làm đau lưng nặng thêm. Tập đi bộ mà cứ đưa bụng và ưỡn lưng thì chẳng thể nào hết đau lưng. Cánh đàn ông ít mắc các lỗi này hơn phụ nữ, nhưng nếu tập gánh tạ không đúng cách cũng có thể trở thành cái lưng của "King Kong".

Chìa khóa vấn đề của những người bị ưỡn lưng quá mức là tập mạnh nhóm cơ bụng, cơ dựng sống, cơ mông, cơ đùi sau và tập kéo dãn khớp háng. Nói chung, khi các nhóm cơ này mạnh và cân bằng sẽ giúp đưa khung chậu về tư thế trung tính và thắt lưng bớt ưỡn. Các bác sĩ chuyên khoa sẽ có bài tập thích hợp tùy theo mức độ đau và thể tạng của từng người.

Tập sửa sai không bao giờ muộn. Đứng dựa hết gót chân, mông, lưng, đầu vào tường, cố gắng điều chỉnh giảm bớt khoảng cách giữa tường và thắt lưng rồi giữ nguyên tư thế ấy tập đi lại trước gương. Tuy đơn giản nhưng chúng ta hết sức kiên nhẫn từ ngày này sang ngày khác mới tập được thói quen đi đứng thẳng lưng. Lúc ngồi nên chọn loại ghế có tựa lưng, đồng thời luôn nhớ giữ cho thẳng trục các điểm mốc tai, vai và hông.