Đảo chính ở Mali, tổng thống và thủ tướng bị bắt giữ

Người dân xuống đường ở Bamako ngày 11-8, đòi Tổng thống Ibrahim Boubacar Keita từ chức - Ảnh: REUTERS

Sáng nay 19-8, Hãng tin Reuters dẫn Đài truyền hình nhà nước Mali cho biết Tổng thống Ibrahim Boubacar Keita đã tuyên bố từ chức.

Như một vòng tròn oan nghiệt. Ibrahim Boubacar Keita, tổng thống Mali, đã bị các binh sĩ nổi dậy bắt giữ cuối ngày 18-8, rồi dẫn giải đến trại Kati, nằm cách thủ đô Bamako độ 15km.

Cũng tại nơi này 8 năm trước từng khởi phát một cuộc binh biến hạ bệ nhà lãnh đạo Amadou Toumani Touré.

Nhưng Tổng thống Touré - người được gọi với biệt danh "ATT" khi đó đã thoát khỏi Dinh Koulouba, nằm giữa thành phố Kati và thủ đô Bamako, và bí mật sang được Guinea với sự trợ giúp của một số nhân vật trung thành.

Nay thì Ibrahim Bouba Keita, được gọi là "IBK", không có cơ may như người tiền nhiệm. Ông đã bị bắt mà theo thông tin ban đầu là tại nhà riêng ở Sébénikoro, giống như vị thủ tướng của ông là Boubou Cissé.

Cả hai được dẫn giải đến trại lục quân ở Kati, trong khi trên phố thủ đô Bamako dân chúng reo hò vì hai nhà lãnh đạo đã bị bắt.

Ông Keita từng được bầu lên năm 2013, vài tháng sau cuộc đảo chính hạ bệ ATT, và tái đắc cử năm 2018.

Trong vài tháng qua, ông đã bị dân chúng oán ghét vì điều hành kém, chính phủ tham nhũng… Nhiều cuộc xuống đường rầm rộ của dân chúng đòi hỏi tổng thống từ chức khiến các nhà quan sát đã nhận định số phận chính phủ "cực kỳ mong manh".

Người dân Mali biểu tình phản đối cả Pháp và các đồng minh bảo trợ cho chính quyền đương nhiệm - Ảnh: REUTERS

Ngày 18-8, Tổng thư ký LHQ Antonio Guterres đã yêu cầu "trả tự do ngay lập tức và vô điều kiện" Tổng thống Mali Boubacar Keita và các thành viên trong chính phủ của ông, sau khi những người này bị các binh sĩ tham gia binh biến ở thủ đô Bamako bắt giữ.

Trong thông báo, người phát ngôn của Tổng thư ký LHQ, ông Stephane Dujarric cho biết: "LHQ lên án các hành động và kêu gọi ngay lập tức khôi phục trật tự hiến pháp và thượng tôn pháp luật tại Mali. Để chấm dứt tình trạng hiện nay, LHQ yêu cầu trả tự do ngay lập tức và vô điều kiện với Tổng thống Boubacar Keita và các thành viên trong nội các của ông".

Cũng theo thông báo, Tổng thư ký LHQ hối thúc tất cả các bên liên quan, đặc biệt là các lực lượng vũ trang và an ninh, giảm căng thẳng và duy trì các quyền cơ bản cho người dân Mali.

Dự kiến, Hội đồng Bảo an LHQ sẽ nhóm họp trong ngày 19-8 để thảo luận về tình hình Mali theo đề xuất của Pháp và Niger.

Tổng thống Ibrahim Boubacar Keita trong lần đăng đàn phát biểu tại LHQ - Ảnh: AFP

Cùng ngày, Liên minh châu Âu (EU) cùng Liên minh châu Phi (AU) đã lên án "âm mưu đảo chính" ở Mali sau khi các binh sĩ tham gia binh biến và bắt giữ các lãnh đạo chính trị của nước này. 

Trong thông báo, Đại diện cấp cao về chính sách an ninh và đối ngoại của EU, ông Josep Borrell nói: "Liên minh châu Âu lên án âm mưu đảo chính đang diễn ra ở Mali và khước từ toàn bộ thay đổi nào không phù hợp với hiến pháp. Đây không phải là cách để phản ứng cho cuộc khủng hoảng kinh tế xã hội đã tác động tới Mali trong những tháng qua".

Những động thái trên được đưa ra sau khi một thủ lĩnh giấu tên của nhóm binh sĩ tham gia binh biến cho biết "tổng thống và thủ tướng Mali đang bị kiểm soát" sau khi bị "bắt giữ" ở dinh thự của Tổng thống Keita tại thủ đô Bamako. 

Cùng ngày, một quan chức thuộc Văn phòng Thủ tướng Mali cũng xác nhận việc Tổng thống Keita và Thủ tướng Boubou Cisse đang bị giam giữ ở căn cứ quân đội tại thị trấn Kati.

Người dân reo hò ủng hộ lực lượng binh sĩ làm binh biến - Ảnh: AFP

Hãng tin Reuters của Anh cho biết trong một cảnh báo tới công dân, Đại sứ quán Na Uy nêu rõ: "Đại sứ quán đã được thông báo về một cuộc binh biến trong các lực lượng vũ trang và các binh sĩ đang trên đường tới Bamako. Công dân Na Uy cần thận trọng và tốt hơn hết nên ở nhà cho tới khi tình hình được đảm bảo".

Trong khi đó, nguồn tin an ninh xác nhận thông tin về cuộc binh biến và cho biết quân đội đã triển khai lực lượng.

Người phát ngôn quân đội xác nhận đã xảy ra nổ súng tại căn cứ ở Kati, vùng ngoại ô cách thủ đô Bamako khoảng 15km. Tuy nhiên, không cung cấp thêm thông tin chi tiết.

Từ tháng 6 tới nay, những người phản đối chính quyền hiện nay của Tổng thống Ibrahim Boubacar Keita đã tiến hành biểu tình đòi ông từ chức, cho rằng chính quyền đương nhiệm đã thất bại trong việc khôi phục an ninh và chống tham nhũng.

Trước đó, một cuộc binh biến ở căn cứ tại Kati dẫn đến một cuộc đảo chính năm 2012 lật đổ tổng thống khi đó là Amadou Toumani Toure. Sự kiện này là một trong những nguyên nhân khiến miền Bắc Mali rơi vào tay các phần tử thánh chiến.

Biểu tình ở Thái Lan kêu gọi chính phủ từ chức, lớn nhất kể từ sau đảo chính 2014

TTO - "Khi màn đêm buông xuống tại tượng đài Dân chủ ở Bangkok, số người biểu tình do sinh viên dẫn đầu nhằm kêu gọi chính phủ của Thủ tướng Prayuth Chan-ocha từ chức đã vượt 10.000", báo Bangkok Post đưa tin tối 16-8.