Đài tưởng niệm Washington: Từ nỗi xấu hổ đến báu vật quốc gia Mỹ

Nằm tại trung tâm Washington D.C., Đài tưởng niệm Washington bằng đá cẩm thạch cao 169m, rộng 16,7m bày tỏ lòng kính trọng đối với tổng thống đầu tiên của Mỹ, George Washington, gây ấn tượng với bất kỳ ai. 

Cho đến tận hôm nay, rất ít công trình kiến trúc đại diện cho nước Mỹ được xem là báu vật quốc gia như Đài tưởng niệm Washington. Tuy nhiên, ít ai hình dung việc xây dựng công trình chào đón người anh hùng chiến tranh cách mạng và “người cha của đất nước Mỹ” này không hề đơn giản.

Tranh cãi gay gắt

Phải mất gần bốn thập kỷ để xây dựng tượng đài khổng lồ vào giữa thế kỷ XIX. Đây là thời gian công trình bị một nhóm chính trị chiếm giữ, bị bao vây bởi tranh cãi và bị đình trệ do thiếu kinh phí.

Theo tạp chí National Geographic, bà Erika Doss, giáo sư nghiên cứu về nước Mỹ tại Đại học Notre Dame (Mỹ), cho biết: “Việc xây dựng tượng đài Washington gây tranh cãi gay gắt vào thời gian đó, cũng như nhiều luồng ý kiến chung quanh các bức tượng của Liên minh miền Nam ngày nay".

Các đề xuất xây dựng tượng đài cho cố Tổng thống George Washington bắt đầu ngay từ năm 1783.

Lãnh đạo quân đội lục địa chiến thắng quân Anh, Tướng Washington là một nhân vật "thần thánh" ngay cả trước khi ông qua đời vào năm 1799. Sau đó, ông tiếp tục giữ chức tổng thống đầu tiên của Mỹ từ năm 1789 - 1797.

Đó là đài tưởng niệm đầu tiên tại National Mall, một công viên xanh dài 3,2km ở trung tâm thủ đô.

Thành lập vào năm 1833, Hiệp hội Tượng đài quốc gia Washington đã kêu gọi công chúng đóng góp để tài trợ cho đài tưởng niệm cao 183m do kiến trúc sư nổi tiếng Robert Mills thiết kế như ngôi đền Hy Lạp.

Khoảng 20.000 khách mời đã có mặt để dự lễ đặt viên đá đầu tiên vào ngày 4-7-1848.

Với số tiền quyên góp ban đầu 87.000 USD, hội đã lắp đặt một nền móng bằng đá gneiss màu xanh lam, sau đó sử dụng ròng rọc, cần cẩu và các hệ thống thủ công khác để nâng và đặt các khối đá cẩm thạch chồng lên nhau. Cấu trúc được giữ với nhau bằng trọng lực và ma sát. 

Đến năm 1854, tượng đài đạt độ cao 47,5m.

Tuy nhiên, năm 1854, khi Vatican gửi một viên đá góp vào công trình, vô tình khiến toàn bộ dự án bị đình trệ nghiêm trọng.

Đó là phiến đá cẩm thạch nhiều màu đến từ một ngôi đền năm 366 trước Công nguyên ở Rome. Điều này đã làm dấy lên tinh thần chống Công giáo, chống nhập cư của những người theo chủ nghĩa bản địa.

Những người phản đối đột nhập vào địa điểm xây dựng Đài tưởng niệm Washington, lấy “hòn đá của Giáo hoàng” và ném nó xuống sông Potomac gần đó. Sau đó họ thâm nhập và chiếm giữ địa điểm này từ năm 1855 đến năm 1858.

Cùng với cuộc tranh cãi và suy thoái kinh tế do nội chiến Mỹ gây ra, việc xây dựng bị dừng lại.

Đài tưởng niệm George Washington vẫn còn là một gốc trụ chưa hoàn thành, và vùng đất xung quanh nó trở thành đồng cỏ chăn nuôi gia súc trong chiến tranh.

Từ nỗi xấu hổ đến báu vật quốc gia

Nội chiến kết thúc năm 1865, và tượng đài chưa hoàn thiện đã bị chỉ trích là một sự xấu hổ của quốc gia.

Năm 1868, nhà văn Mark Twain viết về nó: “Cái ống khói cũ kỹ vô duyên, không có ích lợi gì trên Trái đất cũng như cho bất kỳ ai khác, và chắc chắn không phải là vật trang trí. Nó nên được kéo xuống hoặc được dựng lên và hoàn thiện”.

Những người ủng hộ tượng đài sau đó tập hợp nhau đóng góp được 200.000 USD để hoàn thành.

Công binh Lục quân Mỹ, được giao nhiệm vụ giám sát việc xây dựng, lo ngại rằng nền móng hiện tại sẽ không hỗ trợ được chiều cao 182m của thiết kế ban đầu. Vì vậy, họ đã xây dựng lại, mở rộng nền móng hiện có và cắt giảm chiều cao của tượng đài xuống còn 169m.

Một thang máy hơi nước được lắp đặt để hỗ trợ xây dựng, sau đó được sử dụng để đưa khách du lịch trong các chuyến đi kéo dài 10-12 phút lên đỉnh tháp.

Đến cuối năm 1884, đài tưởng niệm được hoàn thành với một khối đá hình kim tự tháp trên đỉnh, khiến nó trở thành công trình kiến trúc cao nhất thế giới - ít nhất cho đến khi tháp Eiffel ra đời vào năm 1889.

Đài tưởng niệm Washington được khánh thành vào ngày 21-2-1885, một ngày trước sinh nhật lần thứ 153 của vị tổng thống đầu tiên của nước Mỹ.

Washington DC là thành phố 'cô đơn' nhất nước Mỹ

Theo Đài CNBC, thủ đô Washington DC là thành phố “cô đơn” nhất nước Mỹ với số hộ gia đình chỉ có một người chiếm hơn một nửa tổng số hộ gia đình tại đây.