Con người là loài cô đơn hay gắn kết?

Từ ngày 14 đến 20-6, Bảo tàng Mỹ thuật TP.HCM (97A Phó Đức Chính, quận 1) đón triển lãm Gió của họa sĩ Nguyễn Kim Chi. 

Triển lãm là không gian nghệ thuật đầy suy tư về thân phận con người, nơi những tác phẩm của Kim Chi dẫn dắt người xem khám phá những cung bậc cảm xúc phức tạp, từ nỗi cô đơn sâu thẳm đến khát vọng kết nối, sẻ chia.

Nghệ thuật hun đúc từ hai nền văn hóa

Năm 2013, một ngã rẽ đầy thử thách mở ra khi Kim Chi rời Việt Nam, chọn Normandy - vùng đất gắn liền với những cơn mưa dài lạnh lẽo, cái nôi của trường phái hội họa Ấn tượng - làm nơi định cư và sáng tác.

Tại đây, cô tham gia những buổi vẽ ngoài trời cùng các họa sĩ Ấn tượng, từ đó chịu một phần ảnh hưởng từ trường phái này. 

Từ sự giao thoa và kết tinh giữa nghệ thuật Á Đông và Tây Âu, cô hình thành một phong cách riêng biệt, khẳng định tên tuổi trong trường phái Chủ nghĩa biểu hiện.

Cô được mời làm họa sĩ danh dự tại nhiều triển lãm ở Pháp và là một trong những họa sĩ thuộc nhóm Chủ nghĩa biểu hiện tại salon Comparaisons, thuộc triển lãm Art Capital de Paris - nơi từng là bệ phóng cho các danh họa như Picasso, Dali, Zao Wou-ki…

Sự đón nhận từ công chúng yêu nghệ thuật trên thế giới đã giúp Kim Chi mạnh dạn thành lập Hội Mỹ thuật La Seine et le Mekong (Sông Seine và sông Mekong). Là nhịp cầu văn hóa, hội tạo điều kiện để các nghệ sĩ Việt Nam sang Pháp và các nghệ sĩ Pháp đến với Việt Nam, giúp họa sĩ có cơ hội khám phá nền văn hóa của mỗi nước. 

Minh chứng cho sự thành công bước đầu của hội là ba cuộc triển lãm đã được tổ chức tại cả Việt Nam và Pháp, với sự tài trợ từ hai quốc gia. 

TS Mã Thanh Cao - nguyên giám đốc Bảo tàng Mỹ thuật TP.HCM - cho biết bà đã dõi theo Kim Chi khi cô còn ở Việt Nam và rất xúc động trước sự trưởng thành của cô trong hội họa: 

“Suốt những năm tháng ở Pháp, Kim Chi đã lang thang trong các bảo tàng danh tiếng tự soi chiếu và tự học để hoàn thiện kỹ thuật, màu sắc. Cách nhìn cuộc sống cũng khá độc đáo. 

Thay vì nhắc đến những hoa lệ của đất Pháp, Kim Chi lại thấy ở đấy những góc khuất của cuộc đời, cô đơn, hiu quạnh. Xem tranh Kim Chi, người ta thấu được sự cô độc của một người Việt Nam nơi xứ người, dù có gia đình ở đây thì cũng không cách nào hòa nhập hoàn toàn được”.

Tìm hy vọng trong bóng tối

Xuyên suốt hành trình sáng tạo của Kim Chi, hình ảnh con người luôn chiếm vị trí trung tâm. Vì với cô, con người là tâm điểm của cuộc sống, của tất cả những nhân - quả, từ tình yêu, lo âu, ước mơ và khát vọng...

Tác phẩm Những người mang tâm sự đưa người xem vào không gian nội tâm sâu lắng, nơi một nhóm người ngồi cạnh nhau trên một hàng ghế dài, mỗi người dường như chìm đắm trong những suy tư riêng. Những cái cúi đầu, dáng vẻ trầm ngâm thể hiện rõ gánh nặng của những tâm sự không dễ dầu bộc lộ.

Các nhân vật được vẽ bằng tông màu ấm, tạo nên một sự tương phản mạnh mẽ với nền tối phía sau, làm nổi bật sự hiện diện của họ nhưng đồng thời cũng nhấn mạnh sự lẻ loi của từng cá nhân. Dù ngồi cạnh nhau, giữa họ dường như vẫn tồn tại một khoảng cách vô hình, mỗi người một thế giới, một nỗi niềm riêng.

Hay mang sắc thái có phần ấm áp và lạc quan hơn, tác phẩm Trú bão khắc họa hình ảnh một nhóm người đang co cụm lại, tìm kiếm sự che chở và nương tựa. Hình ảnh mọi người cùng nhau trú bão thể hiện sự gắn kết trong hoàn cảnh khắc nghiệt. Mảng sáng bao bọc lấy nhân vật gợi lên niềm tin con người có thể cùng nhau vượt qua mọi giông tố. 

Đúng như Kim Chi tâm sự, tranh của cô càng u tối, người xem càng tìm thấy ánh sáng hy vọng rực rỡ. "Sáng tác của tôi không có giới hạn rõ ràng nào. Nó có thể là nơi người xem thấy được chính mình trong trải nghiệm riêng từ quá khứ - hiện tại. Hoặc có thể là nơi khơi gợi những câu hỏi về mối quan hệ mật thiết của mình với nhân loại", họa sĩ Kim Chi bộc bạch.

Lạc vào vòng xoáy vũ trụ bao la trong tranh acrylic của 'là Hương'

Trong triển lãm cá nhân đầu tiên mang tên 'là Hương 2025', họa sĩ Nguyễn Thu Hương trình bày sắp đặt hơn 150 tranh acrylic và 400 đĩa gốm, 150 bình gốm thể hiện cá tính sáng tạo, cảm xúc nghệ thuật riêng.