Cố vấn An ninh quốc gia Mỹ Michael Waltz (phải) quan sát khi các phóng viên đặt câu hỏi bên ngoài Nhà Trắng ở Washington D.C, Mỹ hôm 4-2 - Ảnh: REUTERS
Trên Đài Fox News ngày 16-2, Cố vấn An ninh quốc gia Mỹ Michael Waltz nhấn mạnh: "Người Mỹ xứng đáng được đền bù, xứng đáng được trả lại bằng một số hình thức nào đó cho hàng tỉ USD mà họ đã đầu tư vào cuộc chiến này".
"Tôi không thể nghĩ ra điều gì có thể khiến người Mỹ cảm thấy dễ chịu hơn về các khoản đầu tư trong tương lai bằng việc chúng ta có thể thiết lập một quan hệ đối tác và đảm bảo rằng người Mỹ được bù đắp đầy đủ... Nhưng tôi nghĩ ông Zelensky sẽ rất sáng suốt khi tham gia vào thỏa thuận như thế này với Mỹ" - ông nói thêm.
Những phát biểu của ông Waltz được đưa ra sau khi Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky được cho là đã "lịch sự từ chối" ký một thỏa thuận cấp cho Mỹ quyền tiếp cận 50% trữ lượng khoáng sản của Ukraine.
Trước ông Waltz, Tổng thống Mỹ Donald Trump cũng tuyên bố muốn được bù đắp cho các khoản viện trợ mà Mỹ đã gửi đến Ukraine.
"Chúng ta đang đổ tiền vào đó (Ukraine) và tôi muốn lấy lại" - ông Trump phát biểu trên Đài Fox News hôm 10-2.
Ông Trump yêu cầu Ukraine trả số đất hiếm "tương đương 500 tỉ USD" để đổi lại con số "hơn 300 tỉ USD" mà ông ước tính Mỹ đã cung cấp cho Kiev dưới nhiều hình thức viện trợ khác nhau trong xung đột Nga - Ukraine.
Tổng thống Zelensky từng tuyên bố ông muốn thiết lập "quan hệ đối tác" có lợi cho cả hai bên thay vì chỉ đơn giản là chuyển giao tài nguyên thiên nhiên của Ukraine.
Trong khi đó, Thủ tướng Ukraine Denys Shmyhal đã đề xuất cấp cho Liên minh châu Âu (EU) quyền tiếp cận các nguồn tài nguyên của Ukraine để đổi lấy việc hợp tác và đầu tư vào quá trình tái thiết Ukraine.
Mỹ muốn cả khoáng sản, dầu mỏ và khí đốt từ Ukraine
Trong một cuộc họp kín vào hôm 12-2, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã từ chối lời đề nghị của chính quyền ông Trump về việc từ bỏ một nửa nguồn tài nguyên khoáng sản của Ukraine để đổi lấy sự hỗ trợ từ Mỹ.
Thông tin được báo New York Times ngày 16-2 dẫn lại từ 5 người được thông báo về đề xuất này hoặc nắm thông tin trực tiếp về các cuộc đàm phán.
Theo hai quan chức châu Âu, thỏa thuận bất thường này sẽ trao cho Mỹ 50% quyền lợi trong tất cả các nguồn tài nguyên khoáng sản của Ukraine, gồm than chì, lithium, uranium...
Nhưng không rõ đây chỉ là sự đền bù cho các khoản viện trợ trước đây của Mỹ hay áp dụng cho cả các khoản viện trợ quân sự, tài chính trong tương lai.
Một quan chức Ukraine và một chuyên gia năng lượng được thông báo về đề xuất trên cho biết chính quyền ông Trump không chỉ tìm kiếm khoáng sản của Ukraine mà còn tìm kiếm thêm các nguồn tài nguyên thiên nhiên khác, bao gồm dầu mỏ và khí đốt.
Ông Zelensky đã từ chối thỏa thuận này vì nó không ràng buộc chuyện tiếp cận tài nguyên với các bảo đảm an ninh của Mỹ dành cho Ukraine trong cuộc chiến chống lại Nga. Theo một quan chức Ukraine khác, các cuộc đàm phán vẫn đang tiếp tục.
Đăng ký tại đây
Bình luận hay