Các bạn học sinh thi tốt nghiệp THPT năm 2023 - Ảnh: NGỌC PHƯỢNG
Không biết ở các thành phố, trung tâm lớn thế nào nhưng ở vùng nông thôn, nếu hỏi học sinh có yêu thích học môn văn không thì trong mười em, có chín em trả lời "không thích"!
Đề thi tốt nghiệp môn ngữ văn nhằm tạo điều kiện cho các em… đạt điểm tốt nghiệp, điểm xét tuyển đại học (theo tổ hợp có môn ngữ văn). Không nên đòi hỏi cao quá so với lứa tuổi "ăn chưa no, lo chưa tới" này.
Còn việc học văn bây giờ, theo các đồng nghiệp còn công tác, thì không cần cảm xúc, rung động của thầy và trò mà chỉ cần trả lời câu hỏi "đúng, sai"; biện pháp nghệ thuật gì? Thể hiện qua câu nào, đoạn nào? Do đó, học văn bây giờ rất khỏe, chẳng cần "lao tâm khổ tứ" làm gì cho mệt người!
Học như thế, dạy như thế nên học sinh học xong bài là quên kiến thức. Đến mùa thi lại học "tủ", đoán đề; đi đền chùa cầu may… chứ không tự tin vào bản thân mình.
Việc thi môn ngữ văn chắc cũng phải duy trì như vậy một thời gian nữa, không thể nóng vội "đổi mới" một sáng một chiều.
Giả sử đề thi ngữ văn ra toàn bộ ngữ liệu lấy từ bên ngoài, cho những yêu cầu cao so với sức học của học sinh thì chắc chắn sẽ nhận sự phản ứng dữ dội từ dư luận. Vì vậy, người ra đề cũng luôn phải "phòng thân", lấy sự "an toàn" đặt lên trên hết.
Nếu để đáp ứng nhu cầu thể hiện của một bộ phận học sinh giỏi văn có thể ra hai đề chọn một để học sinh lựa chọn. Quy định rõ ràng là nếu học sinh làm cả hai đề thì giám khảo chỉ chấm một trong hai đề đó.
Nên có nhiều lựa chọn cho học sinh
Chương trình mới mặc dù có nhiều tác phẩm để học sinh lựa chọn nhưng thiếu sự hấp dẫn, sự phong phú và đặc biệt là thiếu tính thời sự. Nói cách khác là việc học, dạy văn trong nhà trường không bắt kịp hơi thở của cuộc sống nên không hấp dẫn.
Nên chăng cho phép giáo viên chọn những tác phẩm mới, nóng hổi trên các báo, tạp chí để dạy, cùng các em phản biện, mổ xẻ thì sẽ kịp thời hơn, hấp dẫn hơn.
Tiếc thay, dạy văn, học văn bây giờ vẫn còn theo bài bản, theo công thức và có đáp số, đáp án có sẵn.
LÊ ĐỨC ĐỒNG
Đăng ký tại đây
Bình luận hay