Có nên xét nghiệm sán heo ồ ạt?

Lấy mẫu máu xét nghiệm cho một bé 3 tuổi ở xã Đình Tổ, huyện Thuận Thành, Bắc Ninh - Ảnh: LAN ANH

Chị Phan Thị Nho, gia đình có tới 6 con, cháu đang học mầm non ở xã Mão Điền, cho biết gia đình đã đặt xe đưa các cháu đi Hà Nội xét nghiệm lúc 4h sáng 18-3, sau khi nghe được thông tin trên loa là bác sĩ sẽ về tận nơi lấy mẫu, gia đình đã đến đây.

Tại Hà Nội, bác sĩ Trần Thị Hải Ninh, trưởng phòng kế hoạch tổng hợp Bệnh viện Bệnh nhiệt đới T.Ư, cho biết đã có những gia đình đến bệnh viện từ 4h sáng để xét nghiệm. Phụ huynh cho biết đã gọi con, cháu dậy từ lúc 1h sáng để đi khám vì lo đến muộn, bệnh viện đông.

Có cần thiết phải xét nghiệm hàng loạt?

Đã có tới 3.000 gia đình Bắc Ninh ra Hà Nội trong 4 ngày qua (từ 15 đến 18-3), thậm chí khi Bắc Ninh đã thực hiện xét nghiệm miễn phí tại chỗ, ngày 18-3 vẫn có 900 gia đình đưa con đi xét nghiệm, cả gia đình vất vả, chưa kể chi phí mỗi mẫu xét nghiệm (thông thường các gia đình xét nghiệm ba loại sán heo, sán chó và sán lá gan) lên tới 1 triệu đồng. 

Trong bốn ngày vừa qua, các gia đình Bắc Ninh đã chi ít nhất trên 2 tỉ đồng tiền xét nghiệm cho các con ở hai bệnh viện của Hà Nội.

Trong khi đó, tỉnh Bắc Ninh đã có quyết định miễn phí xét nghiệm cho học sinh 19 trường mầm non nghi nhiễm sán heo. Theo thông tin từ lãnh đạo Sở Y tế Bắc Ninh, 19 trường này cùng sử dụng thực phẩm của một nhà cung cấp nghi đã đưa thịt bẩn vào trường. Tối 18-3, các mẫu xét nghiệm lấy từ Bắc Ninh đã được chuyển ra Hà Nội.

Điều quan trọng là có cần phải xét nghiệm máu hàng loạt như vậy không? Theo một chuyên gia bệnh truyền nhiễm, không cần phải xét nghiệm hàng loạt do việc chẩn đoán hiện tại có đang nhiễm ấu trùng sán heo hay không dựa vào nhiều yếu tố, vì xét nghiệm ELISA kháng thể dương tính có thể do đã nhiễm bệnh từ trước và hiện đã diệt được.

Vậy Sở Y tế và UBND tỉnh Bắc Ninh đã ở đâu trong việc 3.000 gia đình đưa con ra Hà Nội xét nghiệm? Việc người dân nghi ngờ thức ăn trường học bị tuồn thịt bẩn - câu chuyện ầm ĩ từ giữa tháng 2-2019, đến ngày 5-3 phụ huynh học sinh kiểm tra bếp nhà trường và phát hiện thịt gà bị mủn, đến ngày 7-3 có 2 trong số 3 học sinh đi xét nghiệm đầu tiên có kết quả dương tính với ấu trùng sán heo… 

Nhưng tỉnh Bắc Ninh, ngành y tế tỉnh tuyệt nhiên không truyền thông cho người dân biết về bệnh, cách chữa trị, dẫn đến việc phụ huynh lo sợ, ồ ạt ra Hà Nội, vừa vất vả vừa tốn kém.

Mẫu thịt heo nhiễm bệnh sán dây heo - Ảnh: N.N.

Điều trị sán heo được không?

Theo ông Nguyễn Quang Thiều - phó viện trưởng Viện Sốt rét, côn trùng và ký sinh trùng T.Ư, có hai loại bệnh do sán heo. Thứ nhất là nhiễm sán trưởng thành từ thịt heo có ký sinh các kén như hạt gạo, thường được gọi là heo gạo. 

Thứ hai là nhiễm trứng sán heo (ấu trùng sán) từ các loại rau sống có dính trứng, đặc biệt là các loại rau thủy sinh. Ấu trùng sán có thể vào máu và di chuyển qua các cơ quan như da, não…

Hiện thống kê chung của hai bệnh viện dừng lại ở mức 209 ca dương tính với ấu trùng sán heo sau hơn hai ngày xét nghiệm (chưa tính ngày 17 và 18-3) và có đến 14-19 xã có ca dương tính, vì vậy việc Bắc Ninh tổ chức xét nghiệm miễn phí, nhưng chỉ xét nghiệm cho lứa tuổi mầm non là chưa đủ. 

Tỉnh Bắc Ninh nên có hướng dẫn để các bậc cha mẹ không quá lo lắng, triển khai điều tra dịch tễ và tổ chức xét nghiệm điều trị phù hợp, thay vì chỉ miễn phí xét nghiệm ở khối mầm non nhằm đối phó với dư luận.

TTO - Ông Nguyễn Nhân Chiến, bí thư Tỉnh ủy Bắc Ninh, đã nhấn mạnh điều này khi về làm việc ở huyện Thuận Thành - địa phương có 209 trẻ dương tính với ấu trùng sán cho đến nay.