Có CMND, hộ khẩu nhưng không phải công dân Việt Nam

Anh T.V. băn khoăn không biết khi nào mới được nhập quốc tịch Việt Nam - Ảnh: G.M.

Bà L.T.K.P. (41 tuổi) khóc ròng kể với chúng tôi: bà kết hôn cùng chồng là công dân Thái Lan vào năm 1992. Năm 1993, bà sinh con đầu lòng là T.V. và năm 1995 sinh con thứ hai là K.T.. Cả hai lần đi làm khai sinh cho con, khi cán bộ địa phương hỏi chọn quốc tịch nào, bà nghĩ đơn giản rằng việc ghi quốc tịch cũng giống như ghi họ của con theo cha nên bà chọn quốc tịch Thái Lan. Từ khi các con sinh ra và lớn lên, mọi chuyện cứ êm đềm trôi đi, cả hai con của bà đều là những học sinh giỏi qua các cấp học.

Chỉ nghĩ đơn giản

Vụ việc chỉ phát sinh phức tạp khi T.V. làm hộ chiếu phổ thông chuẩn bị đi du học theo chương trình học bổng được tài trợ thì bị Phòng quản lý xuất nhập cảnh (PA72) Công an TP.HCM từ chối. Cán bộ tiếp nhận hồ sơ tại đây yêu cầu T.V. phải qua Sở Tư pháp TP để cải chính giấy khai sinh hoặc nhập quốc tịch Việt Nam, vì quốc tịch Thái Lan thì không thể cấp hộ chiếu Việt Nam được.

Bà P. đã làm đầy đủ thủ tục theo hướng dẫn của Sở Tư pháp TP để làm hồ sơ nhập quốc tịch cho hai con. Tuy nhiên nộp hồ sơ từ ngày 7-9-2012, giấy hẹn của Sở Tư pháp ghi thời gian trả lời kết quả là ngày 7-2-2013 mà tới nay vẫn không có hồi âm. Mỗi lần bà tới hỏi thì những người có trách nhiệm tại đây lại trả lời chưa có kết quả, chờ thông báo sau. “Tôi là mẹ, tôi có lỗi khi ghi quốc tịch cho các con mà không tính toán hết thiệt hơn cho tương lai con mình. T.V. đã lỡ một cơ hội đi du học, đây là cơ hội cuối cùng của cháu để kịp đi du học theo chương trình học bổng của trường, vậy mà chờ hoài không biết có được nhập quốc tịch Việt Nam hay không. Nếu bỏ lỡ cơ hội của cháu, tôi ân hận, xót xa lắm!” - bà P. nói trong nước mắt.

Chưa biết khi nào được nhập quốc tịch

Trao đổi về trường hợp này, ông Nguyễn Văn Vũ - trưởng phòng hộ tịch, quốc tịch Sở Tư pháp TP - cho biết: “Chúng tôi tiếp nhận hồ sơ xin nhập quốc tịch và dựa trên thời gian xử lý hồ sơ của từng cơ quan liên quan để ra lịch hẹn. Chúng tôi đã xác minh hồ sơ từ Công an TP.HCM, sau đó báo cáo gửi UBND TP. Từ báo cáo và hồ sơ xin nhập quốc tịch, UBND TP sẽ gửi toàn bộ hồ sơ qua Bộ Tư pháp để bộ này trình Chủ tịch nước ra quyết định cuối cùng. Chúng tôi đã làm đúng quy định, đầy đủ và hoàn thành trách nhiệm của mình. Bộ Tư pháp tự thông báo cho người gửi hồ sơ về việc quyết định có cho nhập quốc tịch hay không và đăng tải danh sách trên website của bộ. Chúng tôi chỉ nhận được thông báo để quản lý chứ không có trách nhiệm báo cho người gửi hồ sơ xin nhập quốc tịch. Lý do vì sao tới nay chưa có kết quả thì tôi không rõ”.

Về việc vì sao hai anh em T.V. không phải là công dân Việt Nam mà vẫn được cấp hộ khẩu, chứng minh nhân dân (CMND), ông Vũ nói: “Theo quy định, giấy khai sinh là giấy tờ gốc của một công dân, mọi giấy tờ khác có liên quan tới công dân đó phải phù hợp với nội dung giấy khai sinh đã ghi. Do đó, hai công dân có giấy khai sinh ghi quốc tịch Thái Lan thì họ là công dân Thái Lan. Công dân Thái Lan nhưng có hộ khẩu, CMND là không đúng”.

Được biết ngày 8-4-2014, Cục Hộ tịch, quốc tịch Bộ Tư pháp có văn bản trả lời bà P. với nội dung: ngày 3-6-2013, Bộ Tư pháp đã có văn bản gửi Sở Tư pháp TP.HCM đề nghị xác minh về việc các con bà P. đã được Công an TP.HCM cấp giấy CMND và sự không đồng nhất về quốc tịch trong đơn xin nhập quốc tịch Việt Nam, tờ khai lý lịch với phiếu lý lịch tư pháp nhưng Bộ Tư pháp chưa nhận được văn bản trả lời của Sở Tư pháp TP. Vì vậy Cục Hộ tịch, quốc tịch đã chuyển đơn cho Sở Tư pháp TP để xem xét, trả lời. Tuy nhiên theo bà P., cho tới ngày 23-4, sau nhiều lần liên lạc trực tiếp, qua điện thoại, thậm chí gặp trực tiếp lãnh đạo Sở Tư pháp TP để hỏi về trường hợp của các con bà nhưng bà vẫn chưa nhận được câu trả lời.