Chính phủ bất đồng, Mỹ đối mặt nguy cơ vỡ nợ

Tổng thống Barack Obama đã cắt ngang cuộc đối thoại, nói với lãnh đạo phe đa số trong Hạ viện Eric Cantor: “tôi sẽ gặp ông ngày mai” và bỏ ra khỏi phòng họp.

Phóng to

Lãnh đạo phe đa số ở Hạ viện, nghị sĩ Cộng hòa Eric Cantor giơ một tờ giấy có in hai dòng chữ “... không tăng thuế trong suy thoái” (dẫn lời ông Obama) và “Tỉ lệ thất nghiệp hiện giờ: 9,2%” trong cuộc trao đổi với Tổng thống Barack Obama ngày 11-7 - Ảnh: Getty Images

Bất đồng sâu sắc

Hai giờ trao đổi đã không đạt được đột phá nào. Ngày thảo luận thứ năm sẽ diễn ra trong hôm nay, theo BBC. Các quan chức chính phủ cảnh báo nếu quốc hội không sớm thông qua khoản nợ quốc gia 14,3 nghìn tỉ USD trước ngày 2-8, nước Mỹ có thể lâm vào tình trạng phá sản.

Nếu Washington không trả nợ kịp, các khoản nợ quá hạn sẽ được tính lãi suất rất cao và giá trị đồng USD sẽ suy giảm, chưa kể các tác động khác. Tình hình thêm nghiêm trọng khi hãng xếp hạng tín dụng Moody’s Investor Services nói họ có thể phải xem xét lại mức độ tin cậy tín dụng của các tài sản tài chính chính phủ Mỹ.

Cantor, nghị sĩ Cộng hòa của bang Virginia, nói với các phóng viên sau buổi gặp ngày 13-7 rằng ông đã đề xuất một thỏa thuận ngắn hạn nâng mức trần nợ của chính phủ liên bang, nhưng ông Obama từ chối.

“Đó là lúc ông ấy nổi nóng và nói rằng ông ấy đã ngồi ở đây đủ lâu”, Cantor nói. Ông Obama đã kêu gọi phe Cộng hòa nhượng bộ hoặc là trong yêu cầu của họ về việc nâng trần nợ phải tương ứng từng USD với việc cắt giảm chi tiêu, hoặc trong việc họ phản đối gia tăng bất cứ loại thuế nào.

Hai phe Dân chủ và Cộng hòa hiện đang bất đồng sâu sắc về việc giải quyết các khoản nợ quốc gia. Ông Obama muốn một chương trình cả gói giúp tiết kiệm 4 nghìn tỉ USD trong thập kỷ tới bao gồm cắt giảm chi tiêu, tăng thuế đánh vào những người Mỹ giàu nhất và cải cách các chương trình phúc lợi tốn kém như Medicare và Medicaid. Trong khi đó các lãnh đạo Cộng hòa phản đối tăng bất kỳ loại thuế nào, lập luận rằng nó sẽ tạo ra gánh nặng cho “những người tạo ra việc làm” khi nền kinh tế còn đang loạng choạng.

Một tai họa cho kinh tế toàn cầu

Ngày 13-7, Obama nói ông không thể đảm bảo những người cao tuổi ở Mỹ sẽ nhận được tiền an sinh xã hội trong tháng tới nếu hai phía không đạt được một thỏa thuận. “Chỉ là không còn tiền để trả nữa”, ông nói với đài truyền hình CBS.

Cũng trong ngày 14-7, trong một cuộc điều trần trước quốc hội, Chủ tịch Cục dự trữ liên bang Mỹ Ben Bernanke cảnh báo việc không tăng trần nợ kịp thời sẽ gây ra “một cuộc khủng hoảng lớn” và có khả năng “là một tai họa” cho kinh tế toàn cầu.

Phe Cộng hòa cáo buộc Nhà Trắng đã dùng biện pháp dọa nạt và không thương lượng với thành ý. “Những người Cộng hòa từ chối tham gia vào cái bẫy làm luật này”, lãnh đạo phe thiểu số ở Thượng viện, Mitch McConnell, nghị sĩ Cộng hòa của bang Kentucky, nói với CNN. Ông cũng cho rằng Nhà Trắng “không nghiêm túc trong việc cắt giảm chi tiêu hay nợ”.

Thư ký báo chí Nhà Trắng Jay Carney bác bỏ cáo buộc của McConnell và khẳng định tổng thống sẵn sàng cắt giảm mạnh chi tiêu công. Hiện phe Cộng hòa chỉ đưa ra một đề nghị nâng trần trong ngắn hạn với mức tổng cộng là 2,5 nghìn tỉ USD, có kèm theo các điều kiện, và ông Obama đã từ chối. Hiện giờ, CNN cho biết vẫn chưa rõ khi nào hai bên có thể đạt được một thỏa thuận.