Chim choắt mỏ cong nghe tiếng sủa của chó đồng cỏ để tránh kẻ săn mồi

Loài chim choắt mỏ cong - Ảnh: abcbirds.org

Một nghiên cứu mới hé lộ khả năng đặc biệt của loài chim choắt mỏ cong khi tận dụng tín hiệu cảnh báo từ chó đồng cỏ để trốn tránh kẻ săn mồi trên các thảo nguyên Mỹ, cho thấy mối liên kết sinh tồn tinh vi giữa các loài.

Loài chó đồng cỏ - một dạng sóc đất sống theo bầy đàn - thường phát ra tiếng sủa lớn để cảnh báo đồng loại trước mối đe dọa từ các loài săn mồi như đại bàng vàng, diều hâu, cáo, lửng hay rắn lớn. Tuy nhiên, các nhà khoa học phát hiện rằng tiếng sủa này không chỉ hữu ích cho đồng loại mà còn là "hệ thống báo động miễn phí" cho các loài chim đồng cỏ dễ bị tổn thương như chim choắt mỏ cong.

Kết quả nghiên cứu đăng trên tạp chí Animal Behavior cho thấy, khi nghe thấy tiếng sủa báo động của chó đồng cỏ, chim choắt mỏ cong - một loài làm tổ trên mặt đất - phản ứng bằng cách áp sát người xuống mặt đất, lợi dụng bộ lông ngụy trang để ẩn mình giữa thảm cỏ thảo nguyên. Hành vi này giúp chúng tránh bị phát hiện bởi các loài săn mồi.

Nhà sinh thái học Andy Boyce thuộc Viện Bảo tồn Sinh học và Vườn thú Quốc gia Smithsonian tại Montana cho biết: "Chó đồng cỏ là mục tiêu của hầu hết các loài săn mồi mà bạn có thể nghĩ đến và những kẻ săn mồi này cũng không bỏ qua các loài chim làm tổ trên đồng cỏ".

Để kiểm chứng giả thuyết, nhóm nghiên cứu đã sử dụng một con lửng nhồi bông gắn vào xe điều khiển từ xa để mô phỏng mối đe dọa săn mồi, cho di chuyển qua khu vực làm tổ của chim choắt mỏ cong. Trong một số thử nghiệm, con lửng tiến đến trong im lặng; trong các thử nghiệm khác, tiếng sủa của chó đồng cỏ đã được phát lại từ loa. 

Kết quả cho thấy khi có âm thanh cảnh báo, chim choắt mỏ cong phản ứng sớm hơn, ẩn mình khi "kẻ săn mồi" còn cách tổ tới 160 feet (khoảng 50 m), trong khi nếu không có tín hiệu âm thanh, khoảng cách này rút ngắn xuống chỉ còn 52 feet (khoảng 16 m).

Tiến sĩ Andrew Dreelin, đồng tác giả nghiên cứu, cho biết những tiếng sủa của chó đồng cỏ "rất to và vang xa", giúp các loài khác dễ dàng nghe được và tận dụng làm tín hiệu cảnh báo. Ông nhấn mạnh đây là một trong số ít trường hợp được ghi nhận trong tự nhiên về hành vi chim nghe lén tín hiệu cảnh báo từ một loài động vật có vú.

Chuyên gia Emily Williams từ Đại học Georgetown, tuy không tham gia nghiên cứu, nhận định: "Các nghiên cứu trước đây cho thấy chim có thể nghe lén loài chim khác, nhưng rất hiếm khi ghi nhận hành vi tương tự với động vật có vú. Điều này mở ra nhiều hướng đi mới trong hiểu biết về hành vi liên loài trong hệ sinh thái".

Chó đồng cỏ sống theo bầy đàn lớn trong mạng lưới hang ngầm kéo dài hàng dặm trên các thảo nguyên Mỹ. Khi nghe thấy tiếng cảnh báo, chúng lập tức cảnh giác và trốn vào hang. Việc chim đồng cỏ học cách tận dụng hệ thống cảnh báo này cho thấy khả năng thích nghi và tương tác đa dạng giữa các loài trong cùng môi trường sống.