Chiến sự Nga và Ukraine nóng rực giữa đông giá

Trong báo cáo với Tổng thống Nga Vladimir Putin ngày 24-12, Bộ trưởng Quốc phòng Sergey Shoigu thông báo quân đội nước này đã giải phóng Maryinka, từ đó mang lại những cơ hội mới để Matxcơva tạo đột phá trên chiến trường.

Nhưng Kiev cũng đã có những cú phản đòn quyết liệt khi tấn công Hạm đội Biển Đen của Nga ở bán đảo Crimea, phá hủy một tàu đổ bộ chở máy bay không người lái (drone).

Tuyên bố trái ngược ở Maryinka

Ông Sergey Shoigu cho biết kể từ năm 2014, Ukraine đã xây dựng thành trì kiên cố với các lối đi ngầm tại thị trấn cách Donetsk 5km về phía tây nam này. Maryinka, nằm gần Donetsk hiện do Nga kiểm soát, từng là nơi sinh sống của khoảng 10.000 người nhưng nay đã bị phá hủy hoàn toàn.

"Trên thực tế, mỗi đường phố đều có các ụ hỏa lực kiên cố và một hệ thống đường hầm phức tạp tránh được các cuộc không kích và pháo binh. Nhờ hành động kiên quyết của các quân nhân, các công sự giờ đây đã bị chọc thủng", bộ trưởng Quốc phòng Nga nói.

Đoạn video ghi lại quang cảnh Maryinka bằng drone chiếu trên truyền hình Nga cho thấy thị trấn chỉ còn lại những đống gạch vụn và các tòa nhà chung cư bị hư hại nặng nề.

"Điều quan trọng là chúng ta đã đẩy pháo binh ra khỏi Donetsk khá đáng kể, xa hơn về phía tây. Điều này cho phép chúng tôi bảo vệ Donetsk khỏi các cuộc tấn công hiệu quả hơn", Hãng tin TASS dẫn lời ông Shoigu.

Việc kiểm soát Maryinka sẽ thu hẹp khả năng phòng thủ của quân đội Ukraine, đồng thời khiến Nga có nhiều không gian hơn để điều quân.

"Quân đội của chúng ta giờ đây có cơ hội tiếp cận một khu vực hoạt động rộng lớn hơn", ông Putin đánh giá về "thành công" này trong cuộc trao đổi với ông Shoigu phát trên truyền hình.

Tuy nhiên người phát ngôn Oleksandr Shtupun của quân đội Ukraine ngày 26-12 khẳng định lực lượng này vẫn đang giao tranh quyết liệt và cuộc chiến chưa ngã ngũ.

"Quân đội của chúng tôi đang ở biên giới hành chính của Maryinka, các trận chiến giành thị trấn vẫn tiếp tục. Thị trấn đã bị phá hủy toàn bộ, nhưng nói rằng (Nga) đã chiếm giữ hoàn toàn Maryinka là không chính xác", Hãng tin Reuters dẫn lời ông Shtupun.

Trong khi đó, Hãng thông tấn Ukrinform dẫn báo cáo của các lực lượng vũ trang Ukraine nói họ vẫn tiếp tục cầm chân quân Nga ở thị trấn Novomykhaiivka gần Maryinka. "Với sự hỗ trợ của máy bay, quân Nga đã tiến hành ba cuộc tấn công bất thành vào đó", lực lượng này thông báo.

Vị trí chiến lược

Kết quả từ trận chiến giành Maryinka có thể làm thay đổi cán cân sức mạnh, định hình quỹ đạo của xung đột Nga - Ukraine trong năm mới. Nếu tuyên bố của Nga về việc kiểm soát thị trấn là thật thì đây sẽ là chiến thắng đáng kể nhất của Matxcơva kể từ tháng 5-2023.

Vào giữa năm nay, Nga đã chiếm được thị trấn Bakhmut của Ukraine sau đợt giao tranh đẫm máu nhất kể từ khi nổ ra chiến sự vào tháng 2-2022.

Một tháng sau đó, Ukraine mở đợt phản công lớn nhằm mục đích chiếm lại lãnh thổ ở phía nam và phía đông, bao gồm cả Bakhmut. Tuy nhiên Kiev đã không đạt được bước tiến đáng kể nào trước sự kháng cự quyết liệt của Nga.

Từ giữa tháng 10-2023, quân đội Nga cũng đã tăng cường các cuộc tấn công trên bộ và trên không vào thị trấn Avdiivka trong nỗ lực đẩy lùi chiến tuyến ở khu vực Donbass phía đông Ukraine.

Kiev đã bao bọc thị trấn chiến lược được coi là cửa ngõ vào Donetsk này bằng các công sự dày đặc khiến các nỗ lực của Matxcơva gặp không ít khó khăn.

Tuy nhiên bước vào mùa đông thứ hai của cuộc chiến, các lãnh đạo quân sự Ukraine thừa nhận lực lượng của họ đã kiệt quệ sau đợt phản công vừa qua, trong khi nguồn vũ khí, đạn dược đang cạn dần vì các nhà tài trợ phương Tây có vẻ như đã chùn bước.

Về phía Nga, mặc dù việc duy trì tấn công suốt mùa đông cũng sẽ khiến họ tiêu hao nhân lực và vũ khí đáng kể, song Matxcơva đang có những ưu thế nhất định.

Ông Nikolay Mitrokhin, chuyên gia thuộc Đại học Bremen của Đức, nói với Đài Al Jazeera rằng Nga có thể chiếm được Avdiivka, khôi phục các vị trí xung quanh Bakhmut và cải thiện hậu cần bằng cách vượt sông Zherebets gần thành phố Lyman. "Điều này sẽ giành lại nhiều lãnh thổ hơn so với Ukraine trong năm nay", ông Mitrokhin nói.

Nói về tương lai cuộc chiến, các chuyên gia lo ngại năm 2024 sẽ khốc liệt hơn những gì diễn ra trong năm nay, nhưng Ukraine có thể rơi vào thế yếu. Các đồng minh Mỹ và châu Âu có thể còn bất ổn hơn nữa vào năm 2024, trong đó Mỹ sẽ bầu cử tổng thống, khiến tương lai các gói viện trợ quân sự trở nên bấp bênh.

Nga nói đã đạt được mục tiêu 2023, cuộc phản công của Ukraine chấm dứt

Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu khẳng định cuộc phản công của Ukraine đã chấm dứt, và Nga hoàn tất mục tiêu chính của năm 2023 là ngăn chặn cuộc phản công này.