Chích ngừa vắc xin não mô cầu thế hệ mới

Vắc xin được sản xuất theo công nghệ mới, tiêm sớm cho trẻ em từ 2 tháng tuổi và người lớn đến 50 tuổi, tăng cơ hội phòng bệnh và bảo vệ rộng hơn trước căn bệnh có thể gây tử vong trong vòng 24 giờ.

VNVC là hệ thống tiêm chủng tiên phong tại Việt Nam có vắc xin phòng viêm màng não mô cầu nhóm B thế hệ mới. Vắc xin này bảo vệ sớm khi tiêm cho trẻ từ 2 tháng tuổi, sớm hơn vắc xin phòng não mô cầu trước đây tại Việt Nam được tiêm cho trẻ từ 6 tháng hoặc 9 tháng tuổi.

Sự kiện ra mắt có ý nghĩa đặc biệt khi loại vắc xin phòng viêm màng não mô cầu B, C của Cuba đã ở trong tình trạng khan hiếm khá lâu trên thị trường, khiến nhiều trẻ em chưa được tiêm vắc xin này theo phác đồ.

Vắc xin não mô cầu B được chứng minh có hiệu quả bảo vệ lên đến 94% trước các bệnh do não mô cầu nhóm B gây ra.

Theo đại diện VNVC, vắc xin viêm màng não mô cầu nhóm B được nghiên cứu và sản xuất theo công nghệ hiện đại, tiếp cận dựa trên hệ gene của vi khuẩn để phát triển vắc xin (reverse vaccinology), chứa bốn thành phần kháng nguyên cung cấp khả năng tiêu diệt hiệp đồng cao, bền vững và cho phép bao phủ chủng rộng.

Tính đến tháng 7-2023, vắc xin não mô cầu B đã được phê duyệt tại 52 quốc gia, trong đó 14 nước đưa vào chương trình tiêm chủng quốc gia như Anh, Ý, Bồ Đào Nha… Phác đồ cho trẻ từ 2 tháng tuổi đến dưới 2 tuổi gồm 2 mũi cơ bản và một mũi nhắc lại. Trẻ từ 2 tuổi và người lớn đến 50 tuổi chỉ cần tiêm 2 mũi.

Vắc xin não mô cầu B có thể tiêm đồng thời với các vắc xin có thành phần bạch hầu, ho gà vô bào, uốn ván, Hib, bại liệt bất hoạt, viêm gan B, sởi, quai bị, rubella, thủy đậu và não mô cầu cộng hợp nhóm A, C, Y, W.

Hiện vắc xin phòng viêm màng não mô cầu chưa có trong chương trình tiêm chủng mở rộng. Tỉ lệ tiêm vắc xin chưa cao dẫn đến số người có miễn dịch phòng bệnh rất thấp. Bên cạnh đó, tỉ lệ người mang vi khuẩn nhưng không có biểu hiện triệu chứng - "người lành mang trùng" cao là nguồn phát tán mầm bệnh khó kiểm soát ra cộng đồng.

Trong khi đó, theo bác sĩ Bạch Thị Chính - Giám đốc Y khoa Hệ thống tiêm chủng VNVC, viêm màng não do não mô cầu là một trong 10 bệnh truyền nhiễm có tỉ lệ tử vong cao nhất nước. Vi khuẩn não mô cầu có 12 nhóm khác nhau có khả năng gây bệnh, trong đó A, B, C, Y và W135 là 5 nhóm gây bệnh thường gặp và nguy hiểm nhất.

Bệnh có thể gây tử vong chỉ trong 24 giờ từ khi phát bệnh hoặc gây ra gánh nặng tàn tật suốt đời cho người sống sót như đoạn chi, điếc, mù lòa, chậm phát triển, thiểu năng trí tuệ... Bệnh còn nguy hiểm khi thường được phát hiện muộn, dễ nhầm lẫn trong chẩn đoán dẫn đến khó điều trị kịp thời. Trẻ càng nhỏ, các dấu hiệu càng khó nhận diện.

"Ở trẻ nhũ nhi và trẻ nhỏ, hệ thống miễn dịch chưa hoàn thiện và giảm nồng độ kháng thể bảo vệ từ mẹ dẫn đến khả năng diệt khuẩn thấp là nguyên nhân khiến trẻ dễ mắc bệnh hơn. Nhóm trẻ dưới 1 tuổi có nguy cơ mắc cao nhất so với các nhóm tuổi khác, đặc biệt là nhóm dưới 5 tháng tuổi. Việc tiêm sớm vắc xin cho trẻ ngay từ 2 tháng tuổi sẽ giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh cũng như di chứng do não mô cầu nhóm B gây ra", BS Chính phân tích.

BS Chính cho biết thêm vắc xin não mô cầu nhóm B không có khả năng bảo vệ chéo với các nhóm khác. Do đó, ngoài tiêm vắc xin phòng viêm màng não do não mô cầu nhóm B, người dân vẫn cần chú ý tiêm thêm vắc xin phòng nhóm A, C, Y và W.

Bà Vũ Thị Thu Hà, Giám đốc cung ứng Hệ thống tiêm chủng VNVC, cho biết việc ra mắt vắc xin phòng viêm màng não mô cầu nhóm B tiếp tục khẳng định nỗ lực thực hiện sứ mệnh của VNVC được đặt ra, đó là mang đến cho Việt Nam nhiều loại vắc xin mới, vắc xin quan trọng giống như các nước trên thế giới và dịch vụ tiêm chủng an toàn, chất lượng cao, giá thành hợp lý giúp trẻ em và người lớn tại Việt Nam được tiêm chủng đầy đủ, đúng lịch, bảo vệ sức khỏe một cách đơn giản và tiết kiệm.