Việc kiểm soát nhịp tim hay bù nước khi chạy bộ có vai trò rất quan trọng - Ảnh: QUANG ĐỊNH
Ngày 6-4, bệnh viện tiếp nhận bà N.T.P. (53 tuổi, trú ở huyện Quảng Điền, TP Huế) nhập viện trong tình trạng đột quỵ, có dấu hiệu ngưng tim.
Bà P. đăng ký tham gia một giải chạy marathon lớn được tổ chức ở TP Huế vào sáng 6-4. Trong quá trình chạy, bà P. đột ngột dừng lại và gục xuống đường. Dù được lực lượng y tế của giải chạy bộ sơ cứu ban đầu, nhưng tình trạng của bà P. chuyển nặng. Sau đó, bệnh nhân đã tử vong.
Cẩn thận rối loạn nhịp tim
Bác sĩ CKI Huỳnh Thị Ngọc Huyền - khoa hồi sức cấp cứu nội tim mạch Bệnh viện Tim Tâm Đức - cho biết nhịp tim và chạy bộ có mối liên quan mật thiết với nhau. Khi chạy bộ, nhịp tim tăng lên để đáp ứng nhu cầu oxy cao hơn của cơ thể, đặc biệt là các cơ bắp.
Ngưng tim khi chạy bộ là một tình trạng nguy hiểm. Theo Hội Tim mạch châu Âu, tần suất xuất hiện khoảng 0,76/100.000 vận động viên/năm, tuy hiếm gặp nhưng nó có thể xảy ra bất ngờ và đe dọa đến tính mạng.
Ngưng tim khi chạy bộ có thể xảy ra do một số nguyên nhân chính như bệnh lý tim mạch tiềm ẩn (mạch vành, rối loạn nhịp tim, bệnh van tim hoặc bệnh cơ tim phì đại)... mà chưa được tầm soát.
Khi tập luyện chạy bộ với cường độ cao mà không được theo dõi nhịp tim một cách hợp lý có thể dẫn đến ngưng tim đột ngột. Bởi vì khi vận động cường độ cao, nhịp tim có thể nhanh vượt quá mức an toàn sẽ gây ra tình trạng mất cân bằng cung cầu oxy, từ đó có thể xuất hiện loạn nhịp tim nguy hiểm.
Tiếp đến có thể do rối loạn điện giải khi chạy bộ, cơ thể mất nhiều chất điện giải (như natri, kali) qua mồ hôi. Mất cân bằng điện giải, đặc biệt là hạ kali máu nặng, có thể ảnh hưởng đến hoạt động dẫn truyền trong tim, dẫn đến rối loạn nhịp tim và ngưng tim.
Ngoài ra, có thể do hoạt động thể lực quá mức, tập luyện với cường độ quá cao hoặc trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt có thể đặt quá nhiều áp lực lên tim, dẫn đến nguy cơ ngưng tim.
Đặc biệt, nếu người chạy không được tập luyện đầy đủ hoặc có tiền sử bệnh lý, tình trạng này dễ xảy ra hơn...
Làm sao để phòng ngừa?
ThS.BS Đoàn Dư Mạnh, thành viên Hội Bệnh mạch máu Việt Nam, cho hay thông thường những cự ly chạy dài như 21 - 42km dành cho các vận động viên chuyên nghiệp. Các vận động viên này thường có thời gian luyện tập hàng ngày, tăng dần cự ly thì mới chạy được cự ly dài.
Nhưng hiện nay một số người chỉ mới tập chạy được một thời gian đã đăng ký tham gia ngay các giải chạy cự ly dài 21 - 42km. Bác sĩ Mạnh cho rằng việc tham gia chinh phục ở một cự ly dài mà chưa có sự luyện tập trường kỳ trước đó sẽ khiến cho cơ thể không thể thích nghi với cường độ vận động cao. Điều này dễ dẫn tới những nguy cơ ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe.
"Bên cạnh đó, một sai lầm thường xuyên gặp ở nhóm chạy nghiệp dư là không bù đủ dinh dưỡng, nước và không kiểm soát tốc độ trong suốt quá trình chạy. Sốc nhiệt do gắng sức hay gặp ở những người trẻ, khỏe mạnh, xảy ra sau phơi nhiễm với nhiệt độ môi trường tăng cao đi kèm với sự sinh nhiệt của cơ thể. Đây cũng là tình trạng thường gặp ở những người không chuyên khi tham gia các giải chạy marathon.
Khi các cơ phải hoạt động một cách quá mức sẽ dẫn tới việc tự phá hủy cơ và sinh ra các độc tố lắng đọng tại thận, gây suy thận cấp. Các bệnh nhân này thường phải lọc máu cấp cứu để cứu chức năng thận", bác sĩ Mạnh cho hay.
Bác sĩ Mạnh gợi ý một giải chạy phong trào chỉ nên tổ chức với cự ly từ 5 - 10km. Đối với các cự ly 21 - 42km, người tham gia cần phải có sự tập luyện thực sự nghiêm túc và lâu dài. Trước khi tham gia các giải chạy đường dài, người tham gia cần phải kiểm tra sức khỏe tim mạch.
Bác sĩ Huỳnh Thị Ngọc Huyền cũng khuyến cáo, để ngăn ngừa ngưng tim khi chạy bộ, mỗi người phải có chiến lược tập luyện rõ ràng cũng như kiểm tra sức khỏe định kỳ, theo dõi nhịp tim, bổ sung nước và điện giải hợp lý, quan trọng hơn hết là nhận biết được triệu chứng ngưng tim để hồi sinh tim phổi ngay lập tức.
Lưu ý khi tham gia chạy đường dài
Bắt đầu tập luyện từ mức độ nhẹ và từ từ tăng cường độ, giúp cơ thể thích nghi dần với áp lực. Việc tập luyện quá nhanh hoặc cường độ cao có thể gây căng thẳng quá mức cho tim và gia tăng nguy cơ đột quỵ.
Đảm bảo cung cấp đủ nước và chất điện giải, đặc biệt trong các buổi chạy dài hoặc trong thời tiết nóng. Lưu ý khởi động kỹ lưỡng trước khi chạy và thư giãn cơ sau khi chạy để giúp cơ thể chuẩn bị và hồi phục, giảm nguy cơ chấn thương và căng thẳng cho tim.
4 nguyên tắc vàng khi chạy marathon
Theo bác sĩ Đoàn Duy Mạnh, để đảm bảo an toàn, người tham gia các giải chạy cần lưu ý bốn nguyên tắc vàng như sau:
1. Tuyệt đối không chạy vào ban đêm. Khoảng thời gian chạy thích hợp và bảo đảm an toàn nên bắt đầu khoảng từ 6h sáng. Nếu thời tiết có nắng thì có thể chạy sớm hơn, khoảng 5h sáng (khi trời đã sáng). Thời gian này cơ thể đã quay trở lại nhịp sinh học bình thường phù hợp với cuộc chạy đường dài.
2. Dừng lại khi cảm thấy không khỏe, không nên cố chạy vượt quá sức chịu đựng của bản thân. Để thích nghi với thời tiết nắng nóng, cần thời gian tập luyện.
3. Chọn trang phục được làm từ chất liệu thấm hút mồ hôi và có độ thông thoáng tốt. Khi luyện tập tại nơi có ánh nắng trực tiếp nên đội mũ để bảo vệ đầu khỏi nắng nóng.
4. Đảm bảo cơ thể luôn được bù nước. Khi cơ thể đổ mồ hôi nhiều, hãy đảm bảo cơ thể được bổ sung muối (natri) ngoài nước lọc.
Đăng ký tại đây
Bình luận hay