Đánh giá này được thực hiện dựa trên kết quả nghiên cứu về khả năng của HS trong bốn vấn đề: toán, đọc, khoa học và khả năng giải quyết vấn đề, ở 40 quốc gia gồm 29/30 nước thành viên OECD (riêng Anh không đủ thông tin nên không được đánh giá, xếp hạng) cộng với 11 quốc gia đối tác đại diện cho các châu lục. ở ĐNA chỉ có hai nước Thái Lan và Indonesia được tham gia đánh giá. Hơn 250.000 học sinh 15 tuổi tham dự cuộc khảo sát, nghiên cứu này.
Phần Lan đã giành được hai vị trí thứ nhất trong bốn nội dung đánh giá về đọc và khoa học, đứng thứ hai về toán và chỉ đứng thứ ba trong xếp hạng về khả năng giải quyết vấn đề. Trong một cuộc khảo sát được PISA tiến hành năm 2000, Phần Lan cũng đứng ở vị trí dẫn đầu.
Các quốc gia, khu vực lãnh thổ châu Á gồm Hồng Kông, Hàn Quốc, Nhật Bản, Ma Cao với thành tích cao trong toán học, khoa học và đặc biệt khả năng giải quyết vấn đề của HS, đã giành được những thứ hạng rất cao. Đặc biệt là Hàn Quốc được coi là một ngoại lệ đáng nể khi với thu nhập bình quân đầu người thấp hơn các nước thuộc OECD 30% nhưng HS Hàn Quốc lại giành được những thứ hạng rất cao, nằm trong top 5 cả bốn lĩnh vực, có vị trí cao hơn nhiều nước phát triển.
Nhưng cũng theo kết quả phân tích của PISA, thành tích thấp của một số quốc gia trong kết quả nghiên cứu này cho thấy những nỗ lực của các quốc gia này chưa đạt được tiến bộ đáng kể. Đồng thời chỉ ra khoảng cách ngày càng rộng hơn giữa các nước có chất lượng, hiệu quả giáo dục tốt nhất và kém nhất, giữa nước giàu và nước nghèo.
Thông qua kết quả nghiên cứu, cụ thể là ở môn toán, PISA phân tích: đối với cả HS và nhà trường có được kết quả tốt nhất thường là trong một môi trường có các yếu tố: có chuẩn mực đánh giá cao, được hỗ trợ bởi mối quan hệ mật thiết giữa giáo viên và HS, HS dành sự nỗ lực, quan tâm thực sự và không phải chịu áp lực/quá lo sợ đối với môn học, phương pháp quản lý tích cực... ở hầu hết các quốc gia có thành tích cao đều thể hiện trách nhiệm cao, mối quan tâm của chính quyền, quan chức địa phương, của nhà trường đối với nội dung chương trình giáo duc, việc khai thác các nguồn lực...
PISA cũng so sánh giữa chất lượng giáo dục và các yếu tố quan trọng khác như: Mặc dù còn có những kết quả khác nhau, nhưng nhìn chung HS có cha mẹ có thu nhập cao được giáo dục tốt hơn và có môi trường văn hoá tốt hơn trong gia đình để phát triển. Kết quả giáo dục còn bị ảnh hưởng bởi môi trường giáo dục, cách phân loại đánh giá trong nhà trường, giới tính, mức độ quan tâm đến môn học....
Bình luận hay