Chisholm tại Bảo tàng Robert Burns Birthplace - Ảnh: Kieran Dodds/The New York Times
Cây vĩ cầm sẽ là điểm nhấn kết thúc chương trình "Scotland's Hoolie in New York", sự kiện âm nhạc và văn hóa Scotland diễn ra tại Carnegie Hall - một trong những địa điểm tổ chức hòa nhạc uy tín và mang tính biểu tượng nhất thế giới nằm ở trung tâm Manhattan.
Cây vĩ cầm là báu vật quốc gia của Scotland
Cây đàn được vận chuyển đến New York hôm 1-3, có vệ sĩ hộ tống riêng, và "lưu trú" tại địa điểm có mức an ninh cao ở khu Upper East Side, hay còn gọi là khu thượng đông, một trong những khu vực đẳng cấp và sang trọng nhất của New York.
Sự xuất hiện của cây vĩ cầm 270 tuổi được kỳ vọng sẽ khiến khán giả nổi da gà trong phần trình diễn ca khúc Auld Lang Syne của Robert Burns.
Nhạc cụ dân gian này phủ kín các họa tiết hoa lá "trông như hình xăm toàn thân", từng thuộc sở hữu của thầy dạy khiêu vũ William Gregg.
Chính Gregg là người đã dạy điệu nhảy cho Robert Burns khi ông mới 17 tuổi.
Và cũng chính Gregg là người mà chàng thi sĩ trẻ tìm đến, như ông từng viết sau này, để "rèn giũa cung cách ứng xử" của mình.
Ngày nay, cây đàn là một trong những hiện vật thu hút nhất tại Bảo tàng Robert Burns Birthplace, và là quốc bảo của Scotland, theo bà Suzanne Reid - chuyên gia bảo tồn thuộc Tổ chức Di sản Quốc gia Scotland, người đã tháp tùng cây đàn của Gregg trong chuyến hành trình vượt Đại Tây Dương.
Hình vẽ trang trí trên cây vĩ cầm vẫn còn là một điều bí ẩn, gợi nhớ đến nghệ thuật Thổ Nhĩ Kỳ hoặc Ba Tư - Ảnh: Kieran Dodds/The New York Times
Đối với Burns ở tuổi thiếu niên, những buổi học khiêu vũ cùng Gregg là giai đoạn quan trọng. Trường dạy khiêu vũ của Gregg là bước đệm trong hành trình trở thành người có học thức của Burns. Một vết sậm màu trên vai cây đàn - do tiếp xúc với da và mồ hôi - dường như là ký ức sống động về những lần đàn ca và nhảy múa trong các gian phòng nhỏ ấm cúng nơi thôn quê.
"Chỉ cần được nghe âm thanh của nó thôi cũng khiến người ta cảm nhận được sự kết nối với Robert Burns", nghệ sĩ violin Duncan Chisholm nói. "Nghe một nhạc cụ mà ông ấy từng nghe, từng nhảy theo, và có thể là từng chơi nữa. Thật tuyệt vời khi được cầm một vật như thế trong tay".
Những bí ẩn xung quanh cây đàn
Làm từ gỗ thông, gỗ phong mắt chim và gỗ thích xẻ dọc, cây đàn gần như chắc chắn là tác phẩm của một nghệ nhân đóng đàn Scotland, theo Reid. Tuy vậy, bà cho biết phần trang trí của nó vẫn còn là điều bí ẩn.
Hoa lá cách điệu với sắc đỏ, đen và xanh lá, viền quanh bằng những đường răng cưa sơn đen, hai bên thân đàn khảm xương cá bằng họa tiết lá và hạt. Những hình vẽ gợi nhớ đến nghệ thuật Thổ Nhĩ Kỳ hoặc Ba Tư, sẽ vô cùng nổi bật trong các không gian nội thất mộc mạc thời Burns.
Nghệ nhân làm đàn David Rattray, người từng phục chế cây đàn vào năm 2016 và xuất bản một cuốn sách về các nghệ nhân làm đàn Scotland, cho biết phần trang trí của đàn chỉ hơi giống những cây đàn Hardanger của Na Uy, vốn thường có họa tiết mực vẽ cầu kỳ.
"Những họa tiết mang phong cách Ba Tư trên cây đàn Gregg hoàn toàn khác biệt so với những hình khối hình học và phần khảm đặc trưng của đàn Hardanger" - ông nói. "Tôi chưa từng thấy cây đàn nào giống như vậy".
Với Chisholm, một nhạc cụ như cây đàn Gregg mang lại cảm giác tiếp nối truyền thống. "Âm nhạc Scotland như một dòng sông lớn chảy qua cuộc đời chúng ta, đã tồn tại hàng nghìn năm", anh nói. "Ai bước vào dòng chảy ấy đều sẽ tìm thấy nhánh sông riêng mà mình tự do khám phá".
Đăng ký tại đây
Bình luận hay