13/07/2015 08:27 GMT+7

Cẩn thận với thuốc ngừa thai

TS.BS ĐÀO THỊ THANH BÌNH, (Bệnh viện Nguyễn TrãI)

TT - Chị N.T.K.N. (23 tuổi, ở Tiền Giang) nhập viện trong tình trạng chân trái đau nhức dữ dội và sưng to sau một thời gian điều trị tại cơ sở y tế địa phương không giảm.

Qua thăm khám, chúng tôi nhận định chị N. bị cục máu đông gây tắc nghẽn tĩnh mạch chân trái. Chị N. được kiểm tra siêu âm mạch máu hai chân, phát hiện cục máu đông gây tắc nghẽn hoàn toàn dòng chảy ở hệ thống tĩnh mạch sâu chân trái, lan đến tĩnh mạch chậu bên trái.

Sau khi kiểm tra tiếp với hình ảnh chụp cắt lớp mạch máu phổi, phát hiện cục máu đông cũng hiện diện ở cả động mạch phổi hai bên! Bệnh nhân được điều trị tích cực và xuất viện sau 10 ngày điều trị.

Chị N. được tầm soát các yếu tố nguy cơ huyết khối tĩnh mạch như nghề nghiệp, bệnh ác tính, rối loạn đông máu, bất động dài ngày, sau phẫu thuật, béo phì... nhưng đều bình thường.

Chị kể có uống thuốc ngừa thai tự mua tại tiệm thuốc gần nhà (Tiền Giang) với giá 10.000 đồng cho 28 viên uống trong một tháng. Sau khi uống vài tháng thấy đau chân nên chị nhập viện tại bệnh viện huyện và sau đó chuyển đến Bệnh viện Nguyễn Trãi (TP.HCM).

Thuốc ngừa thai chị N. dùng thuộc thế hệ thứ hai, có chứa levonorgestrel. Đây là các nhóm thuốc ngừa thai đang được dùng rộng rãi trên thị trường. Tuy nhiên, điều đáng lo là một số bạn trẻ dùng thuốc ngừa thai một cách tùy tiện để điều trị mụn, làm đẹp da... theo lời truyền miệng.

Chúng ta không thể chối cãi vai trò quan trọng của thuốc ngừa thai trong việc kiểm soát tình trạng sinh sản và kế hoạch hóa gia đình, nhưng cần tăng cường công tác truyền thông về các biện pháp ngừa thai với các chỉ định phù hợp cho từng đối tượng. Việc lựa chọn thuốc ngừa thai nên dựa vào nguy cơ bị tác dụng phụ ít nhất.

"Huyết khối tĩnh mạch" là hiện tượng hình thành cục máu đông trong hệ thống tĩnh mạch. Nếu cục máu đông di chuyển lên phổi thì gọi là “thuyên tắc phổi”.

Theo nghiên cứu tại Anh năm 2009, tỉ lệ huyết khối tĩnh mạch sâu ở nhóm dùng thuốc ngừa thai uống tăng gấp năm lần so với nhóm không dùng thuốc ngừa thai.

Nguy cơ này khác nhau rõ rệt giữa loại progesterone và liều estrogen trong thuốc ngừa thai.

Sử dụng thuốc ngừa thai uống chứa levonorgestrel làm tăng nguy cơ huyết khối tĩnh mạch gấp 4 lần so với người không dùng, trong khi nguy cơ huyết khối tĩnh mạch đối với nhóm thuốc ngừa thai thế hệ mới hơn có chứa gestodene là 5,6 lần và nhóm desogestrel là 7,3 lần, nhóm cyproterone acetate là 6,8 lần và nhóm drospirenone là 6,3 lần so với nhóm không dùng thuốc ngừa thai. Như vậy, nguy cơ huyết khối tĩnh mạch tương quan thuận với liều estrogen.