Cải thiện dinh dưỡng cộng đồng từ thói quen đơn giản

Các cơ quan ban ngành, chuyên gia dinh dưỡng trao đổi về các giải pháp dinh dưỡng hợp lý đối với người tiêu dùng

Theo báo cáo từ hội thảo "Chia sẻ kinh nghiệm về ghi nhãn dinh dưỡng" do Cục Y tế Dự phòng (Bộ Y tế) tổ chức vừa qua, Các căn bệnh trên là nguyên nhân gây ra gần 80% tổng số ca tử vong tại Việt Nam vào năm 2016.

Một trong những nguyên nhân của hiện trạng này xuất phát từ thói quen dinh dưỡng thiếu hợp lý của người Việt. Cụ thể, khẩu phần của người Việt đang tiêu thụ muối, đường, chất béo bão hòa vượt quá khuyến cáo, nhưng lại thiếu vi chất dinh dưỡng và chất xơ từ rau, củ, quả trong bữa ăn hằng ngày, ông Trương Đình Bắc, Phó Cục trưởng Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế cho biết.

Chuyên gia dinh dưỡng đã gợi ý các thói quen đơn giản và hữu ích để lựa chọn thực phẩm tốt cho sức khỏe giúp phòng ngừa và kiểm soát gánh nặng về các bệnh thừa cân - béo phì, bệnh mạn tính không lây mà người tiêu dùng có thể áp dụng hàng ngày .

Tăng cường ăn rau xanh, trái cây và các loại hạt

Nghiên cứu của Viện Dinh dưỡng quốc gia năm 2017 đã chỉ ra, lượng rau trong khẩu phần tiêu thụ hàng ngày tại Việt Nam chỉ đạt khoảng 170 - 200 gram/ngày, bằng 1/2 mức khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới (WHO). Các nghiên cứu cho thấy ăn ít rau và trái cây là nguyên nhân của 19% số ung thư dạ dày ruột, 31% các bệnh thiếu máu tim cục bộ, và 11% số trường hợp đột quỵ. Việc tăng cường ăn rau xanh, trái cây và các loại hạt là cần thiết trong chế độ ăn hằng ngày đóng vai trò quan trọng trong việc phòng ngừa và giảm lượng cholesterol trong máu, giúp hạn chế nguy cơ xơ vữa động mạch cũng như kiểm soát đường huyết.

Hạn chế muối, đường và chất béo

Theo các nghiên cứu, lượng muối, đường và chất béo trong khẩu phần của người Việt đang vượt mức khuyến nghị. Theo số liệu điều tra quốc gia của Bộ Y tế năm 2015, người Việt Nam ăn muối nhiều gấp 2 lần so với khuyến nghị của Tổ chức Y tế thế giới. Ăn nhiều muối là nguy cơ của đột quỵ, tăng huyết áp, ung thư dạ dày, suy thận, loãng xương và một số bệnh tim mạch khác. Ngoài thói quen ăn mặn, người Việt rất thích đồ ngọt, năm 2016 Việt Nam tiêu thụ hơn 4 tỷ lít nước ngọt, gồm trà uống liền, đồ uống có ga, nước tăng lực, nước ép trái cây...

Tập thói quen đọc nhãn sản phẩm để kiểm soát dinh dưỡng tiêu thụ

35% tổng mức chi tiêu hằng tháng của các gia đình Việt dành cho tiêu dùng các sản phẩm thực phẩm, đồ uống chế biến sẵn. Mặc dù có mức tiêu thụ khá lớn đối với các sản phẩm đóng gói, nhưng trên thực tế người tiêu dùng hiểu rất ít về hàm lượng dinh dưỡng của sản phẩm mình sử dụng.

Theo các chuyên gia, người tiêu dùng hoàn toàn có thể lựa chọn sản phẩm lành mạnh cho cơ thể chỉ đơn giản bằng cách tìm và đọc nhãn dinh dưỡng trên sản phẩm và biến đó trở thành thói quen tiêu dùng của bản thân. Nhãn dinh dưỡng (Nutrition labelling) in trên bao bì thể hiện các thành phần dinh dưỡng có trong sản phẩm như đạm, đường, béo..., đồng thời cho biết sản phẩm cung cấp bao nhiêu % nhu cầu dưỡng chất đó cho cơ thể. Ví dụ trên bao bì ghi 15% canxi, nghĩa là thực phẩm đó cung cấp 15% canxi nhu cầu mỗi ngày.

Ghi nhãn dinh dưỡng trên sản phẩm giúp người tiêu dùng xác định được hàm lượng dinh dưỡng trong một khẩu phần thực phẩm để lựa chọn được những sản phẩm tốt cho sức khỏe cá nhân và gia đình.

Tại Việt Nam, ghi nhãn dinh dưỡng chỉ mới được một số doanh nghiệp đầu ngành trong lĩnh vực sản xuất thực phẩm - đồ uống áp dụng. Ở các nước trong khu vực đã đi trước trong việc xây dựng môi trường thực phẩm lành mạnh như Thái Lan, Hồng Kông, Singapore, việc ghi nhãn dinh dưỡng là một trong những yêu cầu cần thiết đối với các doanh nghiệp ngành sản xuất thực phẩm - đồ uống. Bên cạnh đó, những quy định liên quan đến hạn chế quảng cáo, tiếp thị, kinh doanh các sản phẩm chứa nhiều muối và các chính sách khuyến khích hoạt động truyền thông giáo dục sức khỏe đến với người tiêu dùng cũng được áp dụng rộng rãi.

Công ty Nestlé Việt Nam - đơn vị có nhiều kinh nghiệm quốc tế trong việc ghi nhãn dinh dưỡng ký kết cùng Cục Y tế Dự phòng (Bộ Y tế) trong hợp tác truyền thông nâng cao kiến thức dinh dưỡng hợp lý cho người dân và hỗ trợ xây dựng các tiêu chí dinh dưỡng