Các trường kêu vì tuyển vượt 1 sinh viên cũng bị xử phạt

Hội thảo lấy ý kiến xây dựng nghị định của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của nghị định 04/2021 và nghị định 127/2021 quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giáo dục, do Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức tại TP.HCM đã bàn luận sôi nổi về chuyện xử phạt trong tuyển sinh.

Tuyển vượt 1 sinh viên cũng bị phạt, rút quyền tự chủ của các trường là quá nặng

Ông Quách Thanh Hải - phó hiệu trưởng Trường đại học Sư phạm kỹ thuật TP.HCM - cho hay việc thực hiện quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giáo dục tư theo nghị định 04 và nghị định 127 có một số vướng mắc.

Trường ông trước đó đã bị xử phạt hành chính vì vi phạm công tác tuyển sinh. Theo quy định về xử phạt trong trường hợp tuyển vượt quá 3% sẽ bị xử phạt, tùy theo mức độ.

Khi thực hiện theo nghị định 127, xu hướng tuyển vượt chỉ tiêu của các trường giảm hẳn, để không bị xử phạt. Ngoài việc chế tài, phạt tiền, còn có trừ chỉ tiêu tuyển sinh của năm sau và có thể bị rút quyền tự chủ về xác định chỉ tiêu tuyển sinh 5 năm.

Trong khi đó ông Hải cho rằng: "Bản chất của tuyển sinh thường có rủi ro. Đó chính là cái khó của các trường. Các trường thường gọi trúng tuyển dựa vào xác suất năm trước để tính cho năm sau. Mặc dù đã có biên độ 3%, nhưng tỉ lệ đó cũng không thể an toàn cho các trường khi tuyển sinh.

Chúng tôi rất mong bỏ phần nội dung rút quyền tự chủ tuyển sinh trong 5 năm, nếu không bỏ thì thời hạn rút quyền tự chủ này nên ngắn lại".

Cũng theo ông Hải, một trong những yếu tố cốt lõi nhất trong xử phạt vi phạm hành chính là xử phạt và làm sao cho người liên quan phải đảm bảo quyền lợi của họ. Sau khi bị phạt tuyển vượt, các trường thường tăng cường tuyển giảng viên để đào tạo tốt hơn.

"Trong khi số lượng sinh viên tuyển một nhóm ngành không nhiều. Có những ngành chỉ tuyển 20 sinh viên/năm. Nếu tuyển vượt 1 sinh viên đã vượt 5%, vì thế không nên tính phần trăm.

Do vậy chúng tôi đề nghị có lẽ nên xác định theo con số trung bình của nhiều năm, thay vì dựa vào con số năm trước, khi kiểm tra thấy vượt là xử phạt. Việc xử phạt đối với công tác tuyển sinh rất rủi ro là hiện nay đang tính tỉ lệ vượt theo ngành hoặc nhóm ngành", ông Hải nói.

Ông Lê Hoàng Dũng - phó hiệu trưởng Trường đại học Khoa học xã hội và Nhân văn (Đại học Quốc gia TP.HCM) - cũng cho biết thực tế trong tuyển sinh đối với các ngành khó tuyển như khảo cổ học, số thí sinh đăng ký vào khoảng 6 hồ sơ nhưng nhận 5 hồ sơ có khi đã vượt chỉ tiêu, cho nên nếu nhận thêm một thí sinh nữa là vượt tới 20%.

"Điều này gây nhiều khó khăn cho trường. Do vậy các trường đều mong sửa quy định tuyển sinh có thể cho cơ số, như tuyển vượt nhưng mẫu số rất ít, dưới 10 người chẳng hạn, có thể xem xét không phạt", ông Dũng kiến nghị.

Nếu lỡ tuyển vượt 5-10 sinh viên thì không nên phạt

Liên quan vấn đề này, ông Nguyễn Văn Phúc - thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo - thông tin từ Thanh tra bộ cho biết đến nay đã xử phạt khoảng 100 trường về chỉ tiêu tuyển sinh. Theo ông, nếu có nhiều trường vi phạm như thế thì phải xem lại quy định đó có phù hợp trên thực tiễn hay không.

Trong tuyển sinh luôn có tỉ lệ ảo nhất định, dù lọc ảo nhưng vẫn còn ảo. Việc đoán tỉ lệ ảo các trường chủ yếu dựa vào kinh nghiệm của các năm trước nhưng không thể chính xác được.

"Vậy tại sao không đưa ra khái niệm gọi là năng lực tối đa tính theo tỉ lệ giảng viên, diện tích sàn quy định? Trường tuyển vượt 3-5% của 400 chỉ tiêu hoàn toàn khác với 3% của 20 chỉ tiêu. Thực tế có ngành tuyển 20 chỉ tiêu nhưng tuyển hơn 1 người là vượt 5% cũng đè ra xử phạt các trường.

Bây giờ có thể quy ra số lượng chứ không theo tỉ lệ phần trăm để xử phạt tuyển vượt chỉ tiêu. Mục đích của quy định này quan trọng nhất là tránh những trường hợp chạy theo số lượng tuyển tràn lan. Đa phần các trường hiện nay làm nghiêm túc, nên nếu lỡ tuyển vượt 5-10 sinh viên thì quan điểm của tôi là không nên xử phạt", ông Phúc nói.

Không phải đại học có cấp bậc cao hơn trường đại học

Khái niệm 'đại học' và 'trường đại học' tiếp tục được nhiều lãnh đạo trường đại học đưa ra bàn luận tại hội thảo lấy ý kiến chính sách xây dựng Luật Giáo dục đại học (sửa đổi), diễn ra tại TP.HCM.