17/06/2004 08:29 GMT+7

Cá da trơn đi xa hơn và nhiều hơn

LÊ NAM - NHƯ HẰNG

TT - Với những gì các doanh nghiệp đã làm được trong một năm qua, có thể nói sự kiện con cá da trơn bị “kiện” ở Mỹ chỉ là một khoảng lặng rất ngắn để rồi sau đó các doanh nghiệp đưa con cá da trơn đi những bước xa hơn với nhiều thị trường mới, sản phẩm mới. Một chiến lược kinh doanh mới đã hình thành: đa dạng thị trường và sản phẩm.

Chế biến cá ở Cty Agifish (An Giang)

TT - Với những gì các doanh nghiệp đã làm được trong một năm qua, có thể nói sự kiện con cá da trơn bị “kiện” ở Mỹ chỉ là một khoảng lặng rất ngắn để rồi sau đó các doanh nghiệp đưa con cá da trơn đi những bước xa hơn với nhiều thị trường mới, sản phẩm mới. Một chiến lược kinh doanh mới đã hình thành: đa dạng thị trường và sản phẩm.

Mạnh hơn

Một năm sau vụ kiện, thị trường Mỹ chỉ là một trong nhiều điểm đến của cá da trơn. Tổng giám đốc Công ty Xuất nhập khẩu thủy sản An Giang (Agifish) Ngô Phước Hậu cho biết năm tháng đầu năm nay công ty xuất khẩu được gần 8.000 tấn cá da trơn, trong đó hơn 50% sang thị trường châu Âu (EU). “Với tốc độ tăng trưởng như hiện nay, có thể cuối năm công ty sẽ xuất khẩu được khoảng 15.000-20.000 tấn cá, nhiều gấp đôi năm ngoái và khoảng 2,5 lần so với năm 2002” - ông Hậu nói.

Ông Bửu Huy, giám đốc Xí nghiệp Đông lạnh thủy sản An Giang (Afiex), cho biết trước đây cá da trơn xuất sang Mỹ chiếm một nửa lượng hàng xuất khẩu của xí nghiệp. Sau vụ kiện, xí nghiệp tập trung cho thị trường EU, kết quả thị trường này hiện chiếm đến 40% doanh số xuất khẩu. Còn đối với Công ty TNHH thực phẩm QVD, từ mức sụt giảm 80% lượng cá da trơn đi Mỹ, đến nay xuất khẩu của công ty tăng hơn 30% nhờ trong đó thị trường châu Âu chiếm 70%.

Trước vụ kiện cá ba sa, cá tra, các doanh nghiệp VN xuất khẩu chủ yếu các sản phẩm phi lê cá đông lạnh sang Mỹ và vài thị trường khác. Đến nay ngoài sản phẩm philê đông lạnh, các DN đã xuất khẩu được nhiều sản phẩm khác chế biến từ cá ba sa, cá tra sang các thị trường mới châu Âu, Đông Âu, Canada, Mexico, Hong Kong, Singapore, Nhật Bản, Trung Quốc, Philippines, Đài Loan... trong đó xuất khẩu sang thị trường EU là tăng trưởng nhiều nhất. Ngay trong quí đầu năm 2003, sản phẩm chế biến từ cá tra và ba sa của các DN thành viên Hiệp hội Xuất khẩu và chế biến thủy hải sản VN (Vasep) xuất sang Úc, Hong Kong, Nhật Bản, Trung Quốc... đã vượt xa tổng số lượng xuất sang Mỹ. Kim ngạch xuất khẩu các sản phẩm này cũng đã tăng trên 1,5 lần so với thời điểm sau vụ kiện cá ba sa, cá tra.

Còn phó tổng giám đốc Công ty Kim Anh, Đỗ Ngọc Tài, cho biết chỉ vài tháng năm 2003 công ty đã thu về hơn 1 triệu USD từ cá da trơn. Tháng ba năm nay công ty đã khởi công xây dựng thêm một nhà máy chuyên chế biến cá tại huyện Kế Sách (tỉnh Sóc Trăng) với công suất khoảng 10.000 tấn/năm. “Mặt hàng cá da trơn, cá tra bây giờ xuất khẩu có tiềm năng lắm - ông Tài nói - Chỉ tính riêng mặt hàng cá tươi xuất khẩu bằng máy bay mỗi tháng xuất không dưới 20 tấn, còn mặt hàng philê trung bình trên 200 tấn”.

Giá cá xuất khẩu cũng tăng cao, nếu so với cùng kỳ năm ngoái giá cá bây giờ đã tăng hơn 40%. Năm ngoái do ảnh hưởng vụ kiện, giá cá chỉ nằm ở khoảng 2,3-2,4 USD/kg, nay dao động 3,2-3,4 USD/kg.

Cá da trơn càng “bơi” ra thị trường xa thì càng có thêm nhiều công ăn việc làm và nhà máy mới mọc lên. Ông Doãn Tới, giám đốc Công ty Nam Việt (Navico), cho biết vừa khởi công xây dựng Nhà máy Pacific Seafoods (vốn đầu tư 10 triệu USD) tại An Giang, nâng công suất chế biến cá thành phẩm lên 60.000 tấn/năm. Ông Bùi Đức Quý, giám đốc QVD, cũng cho biết trong tháng này sẽ đưa vào hoạt động một nhà máy chế biến cá ba sa trị giá 40 tỉ đồng với công suất 10.000 tấn thành phẩm/năm tại Sa Đéc...

Và “ngon” hơn

Nếm thử xong miếng chả cá ba sa thìa là chiên ở gian hàng Công ty Agifish, ông Ronald McCartney, chủ tịch Công ty nhập khẩu thủy sản Black Tiger (Mỹ), không giấu được vẻ thích thú. Ông nói: “Món chả cá ba sa này rất lạ và ngon, tôi sẽ mang về một ít để chào hàng. Do thuế hiện nay quá cao nên philê cá da trơn hiện không còn bán được ở Mỹ nhiều như trước nữa, phải tìm một số mặt hàng thực phẩm chế biến khác thay thế”. Chả cá ba sa thìa là chỉ là một trong nhiều sản phẩm “giá trị gia tăng” và cũng là một “kiểu bơi” mới của cá da trơn để ra thị trường xa.

Theo các doanh nghiệp, sản phẩm giá trị gia tăng này không nằm trong diện bị áp thuế chống bán phá giá, hơn nữa mang lại lợi nhuận cao hơn so với xuất khẩu sản phẩm cá philê đông lạnh, trong khi chi phí chế biến chỉ tăng thêm 15% tính trên giá thành nguyên liệu. Đầu tháng bảy, các mặt hàng giá trị gia tăng của Agifish sẽ bắt đầu được quảng bá, tiếp thị và phân phối bởi Công ty Agifish USA (công ty con của Agifish có trụ sở tại bang California).

Ông Hậu cho biết Agifish đã chuẩn bị khoảng 70 mặt hàng giá trị gia tăng, hàng đã qua chế biến để phục vụ thị trường người Việt và châu Á sống tại Mỹ. Chỉ tính riêng mặt hàng tàu hủ cá da trơn, một mặt hàng mới của Agifish, trung bình một tháng công ty đã xuất khẩu khoảng 80 container sang thị trường các nước.

Không những mở rộng được ở thị trường xuất khẩu, cá da trơn giờ cũng đã đứng vững ở thị trường trong nước. Agifish đã có hơn 100 sản phẩm chế biến từ cá da trơn cung cấp cho các nhà hàng và hệ thống siêu thị trong nước. Sản phẩm bán ra cho thị trường nội địa hiện chiếm khoảng 10% trong tổng số 40 triệu USD doanh thu của công ty. Công ty Vĩnh Hoàn cũng đã tung ra thị trường 50 loại sản phẩm như bao tử ba sa xiên que, ba sa cuộn sả, ba sa dồn đậu bắp, chả giò ba sa càri...

Đầu ra cho con cá da trơn giờ đây đã mở rộng nên cơ hội cho người nông dân nuôi cá cũng tươi sáng hơn. Không chỉ ở vùng nguyên liệu lớn như Long Xuyên (An Giang), nhiều nơi cũng đã đầu tư nuôi con cá tiềm năng này. Ông Nguyễn Bao Dũng ở huyện Trảng Bàng (Tây Ninh) cho biết đầu năm nay ông đã mạnh dạn đầu tư hơn 5ha mặt nước để nuôi cá da trơn, cá tra khi nhận thấy thời hoàng kim của con cá dường như đang trở lại. “Năm ngoái tôi định đầu tư nuôi cá có vảy nhưng bây giờ nuôi cá da trơn có lời hơn nên đã thả nuôi khoảng 2 triệu con cá giống và cá thương phẩm” - ông nói.

Qua rồi thời khó khăn!

Đến thời điểm này An Giang đạt trên 60.500 tấn cá tra- ba sa với 1.933 bè và 706ha ao nuôi. Vừa bán 60 tấn cá, lãi 250 triệu đồng, ông Nguyễn Văn Hiện - làng bè Châu Đốc - phấn khởi: “Vậy là đã gỡ gạc lại số lỗ mùa rồi...”. Chuẩn bị thu hoạch thêm một bè 50 tấn cá tra nữa, cả gia đình vui mừng lăng xăng tính chuyện cúng heo quay - một thứ phẩm vật tạ lễ, ăn mừng mà mấy mùa qua thiếu vắng ở những làng bè.

Không chỉ cá nuôi bè, loại cá nuôi ao có thịt trắng giá cũng cao tới mức kỷ lục, hiện 12.000- 12.500 đồng/kg. Rất nhiều hộ áp dụng kỹ thuật nuôi có chi phí thấp cho loại cá thịt trắng mà theo các DN không thua gì loại nuôi bè. Vợ chồng anh Nguyễn Văn Ly - Khánh Hòa, Châu Phú - bán 34 tấn loại nuôi ao, giá 12.300 đồng/kg, lãi 180 triệu đồng. Mạnh dạn đầu tư thêm máy móc phục vụ việc nuôi cá, anh hồ hởi: “ Đã qua rồi những ngày khó khăn!”.

Tin bài liên quan:Cá basa VN an toàn hơn cá MỹBao giờ hồi phục những bè cá ba sa?