Burundi: thảm sát một trại tị nạn, ít nhất 180 người chết

Phóng to

Một người đàn ông ngồi giữa cảnh hoang tàn tại trại tị nạn Gatumba

Tổng thống Cộng hòa Dân chủ Congo (RDC) Joseph Kabila đã yêu cầu mở một cuộc điều tra quốc tế về vụ thảm sát này.

Theo Louis Niyonzima, một quan chức địa phương, cuộc tấn công trại tị nạn ở Gatumba, cách thành phố Uvira 20 km, gần biên giới với tỉnh South Kivu, diễn ra vào tối 13-8. Các mnhân chứng cho biết những kẻ vũ trang đã đốt cháy trại tị nạn. Ít nhất 150 người tị nạn Tutsi tại đây chết ngay tại chỗ do bị giết bằng súng hay bằng dao trong những tiếng thét hung hãn của nhóm tấn công. Và hơn 30 người tị nạn khác (trong số hơn 100 người bị thương) đã chết tại bệnh viện do những vết thương quá nặng.

Bà Isabelle Abric, người phát ngôn của phái đoàn Liên Hiệp Quốc (LHQ) tại Burundi tuyên bố còn quá sớm để xác định những kẻ tấn công. Eliana Nabaa, người phát ngôn của LHQ ở RDC, cho biết trại Gatumba là nơi cư trú của 2.500 đến 3.000 người tị nạn RDC, đa số thuộc tộc Tutsi, người Banyamulenge, chạy trốn những cuộc bạo động tại khu vực biên giới. Hiện tại, các quan chức LHQ tại RDC và Bunrundi đang đến trại Gatumba để điều tra vụ thảm sát. Chính quyền địa phương cho biết, những người tị nạn trong trại đã được chuyển đến một trườn g học và được quân đội bảo vệ.

Theo báo cáo của LHQ, trong số các nạn nhân có nhiều trẻ em và phụ nữ. Khi cuộc tấn công diễn ra, họ đang ngủ và bị giết khi đang tìm đường chạy trốn. Bà Nabaa nhận định cuộc thảm sát vô cùng kinh khủng với vô số người bị đốt cháy, từ cả gia đình đến trẻ em, phụ nữ và nam giới không một tấc sắt trên tay. Người đại diện LHQ này khẳng định đây là một cuộc tấn công có tổ chức, kế hoạch hành động rất bài bản và nhóm tấn công có rất nhiều vũ khí các loại.

LHQ tình nghi cuộc tấn công đẫm máu này do một tổ chức li khai Burundi tiến hành với sự trợ giúp của các chiến binh bộ lạc Mayi Mayi của RDC hay các tay súng li khai Rwanda. Trong khi đó, Pasteur Habimana, người phát ngôn của FLN, tổ chức li khai Burundi là người Hutu, nhìn nhận đã thực hiện cuộc tấn công trên khi khẳng định trại Gatumba là nơi ẩn náu của các binh sĩ thuộc quân đội Burundi và các dân quân vũ trang Congo Banyamulenge người Tutsi. Và cuộc tấn công của họ nhắm vào một mục tiêu quân sự sát trại tị nạn. Habimana nói các binh sĩ Burundi đã giết các nạn nhân trên đường thoát khỏi sự tấn công của phe li khai.

Theo những người sống sót, những kẻ tấn công nói tiếng Congo-Kinshasa, Rwanda và Burundi. Tổ chức FNL là nhóm li khai Burundi duy nhất còn từ chối ủng hộ một chính phủ hòa hợp dân tộc - khi chống lại người Tutsi thiểu số nắm chính quyền - nhằm chấm dứt cuộc nội chiến tàn phá nước này từ 10 năm nay. Cuộc tấn công diễn ra chỉ vài giờ sau khi kết thúc chuyến thăm Burundi trong hai ngày của phó tổng thống Congo Azarias Ruberwa, nhằm thuyết phục người tị nạn trở về quê nhà. Người tị nạn đã rq điều kiện trở về RDC khi chính phủ triệt phá tòan bộ các tổ chức vũ trang bất hợp pháp và tái thống nhất quân đội Congo.

Cộng đồng quốc tế lo ngại cuộc thảm sát này sẽ làm dấy lên những cuộc trả đũa giữa các bộ tộc và có khả năng hủy hoại những nỗ lực hòa bình ở RDC láng giềng. Tổng thống Burundi Domitien Ndayizeye nhận định Burundi đã bị tấn công qua cuộc thảm sát "nhục nhã" này và yêu cầu RDC tham gia điều tra. Tổng thống RDC Joseph Kabila cũng đã lên án vụ thảm sát và yêu cầu có một cuộc điều tra quốc tế, đồng thời kêu gọi chính phủ Burundi và HCR bảo đảm an ninh cho khu vực này.