Brazil dùng tia bức xạ diệt muỗi để ngăn dịch Zika

Cô Patricia Araujo (trái), 23 tuổi, đang mang thai 7 tháng, đứng cạnh hai con ở Recife, Brazil, nơi có dịch Zika bùng phát - Ảnh:Reuters

Hãng tin Reuters cho biết thiết bị chiếu tia gamma giống như một máy chiếu bức xạ, được dùng để khống chế các loại bệnh do ruồi gây ra trên trái cây ở đảo Madeira, Bồ Đào Nha.

Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) hôm qua cho biết sẽ tài trợ chi phí vận chuyển thiết bị này đến Juazeiro, phía đông bắc  bang Bahia, ngay khi Chính phủ Brazil cấp phép nhập khẩu.

“Đó là một phương pháp kiểm soát sinh đẻ, tương đương phương pháp kế hoạch hóa gia đình ở con người” - nhà sinh học phân tử tại phòng thí nghiệm kiểm soát các loài sâu bọ gây hại của IAEA, ông Kostas Bourtzis cho biết.

Brazil hiện đang chạy đua với thời gian để tiêu diệt muỗi Aedes gây bệnh sốt xuất huyết và gần đây là bùng phát dịch bệnh do virút Zika, được cho là có liên quan đến dị tật đầu nhỏ, gây teo não ở hàng ngàn thai nhi.

Theo ông Bourtzis, Tổ chức phi lợi nhuận Moscamed sẽ gây giống khoảng 12 triệu con muỗi đực  trong một tuần, sau đó triệt sản chúng bằng máy chiếu bức xạ cobalt - 60  do Công ty MDS Nordion của Canada sản xuất.

Số muỗi đực vô sinh này sẽ được thả vào các khu vực đã được xác định để giao phối với muỗi cái. Sau đó, số muỗi cái này sẽ đẻ trứng nhưng không có con.

Theo Reuters, sau khi thực hiện thí điểm ở hàng chục địa phương gần Juazeiro, Chính phủ Brazil phải quyết định viện trợ tài chính nhằm tăng sản lượng muỗi bị triệt sản và sử dụng cho các thành phố lớn. Tại đây số muỗi này có thể sẽ được thả từ không trung bằng máy bay không người lái.

Hiện chưa có loại vắcxin nào có thể chữa trị bệnh do virút Zika gây ra. Giới chuyên gia cho biết trong bối cảnh virút Zika đang lan rộng đến hơn 30 quốc gia, chủ yếu ở châu Mỹ, thì biện pháp khả thi nhất hiện nay là giảm lượng muỗi đang sống trong tự nhiên.

Các nhà nghiên cứu Brazil cũng đang thí nghiệm bằng phương pháp bức xạ. Viện nghiên cứu y sinh học Fiocruz  ở Recife đã thả khoảng 30.000 con muỗi bị triệt sản ở đảo Fernando de Noronha, cách bờ biển Barzil khoảng 350km về phía đông bắc.

Chương trình thí điểm này hi vọng sẽ triệt tiêu 70% trứng do loài muỗi cái sinh sản. Kết quả ban đầu có thể được công bố vào tháng 5-2016.

Nhà nghiên cứu Alice Varjal cho biết sở dĩ phương pháp bức xạ được chọn vì sử dụng liều nhỏ bức xạ để chống muỗi là cách an toàn nhất, không thải chất độc ra môi trường. Phương pháp này hiệu quả hơn sử dụng muỗi biến đổi gen.