Birdman sẽ thống trị Oscar 2015?

Riggan - nhân vật chính trong Birdman

“Mình nói chuyện gì khi mình nói chuyện tình?”, một truyện ngắn của nhà văn Raymond Carver, nổi tiếng đến nỗi tựa truyện trở nên một thành ngữ. Còn xem phim Birdman, có thể còn được gọi là “Mình nói chuyện gì khi mình nói chuyện nghệ thuật?”. Vâng, nghệ thuật được mổ xẻ trong bộ phim táo bạo và đa diện này.

Nhưng sự liên hệ với truyện ngắn của Carver không dừng lại ở đó. Trong Birdman, Riggan Thomso (Michael Keaton), một diễn viên tuổi trung niên, từng rất nổi tiếng với loạt phim siêu anh hùng Birdman, cũng muốn gầy dựng lại sự nghiệp của mình bằng việc chuyển thể, đạo diễn và diễn xuất truyện ngắn nêu trên lên sân khấu.

Chính Micheal Keaton ngoài đời đã thủ vai Batman trong loạt phim của Tim Burton năm 1989. Đạo diễn Alejandro Gonzalez Inarritu thể hiện tầm nhìn và sự tinh nghịch tài tình ngay từ khâu casting, một điều bất ngờ từ tác giả của những bộ phim bi nặng nề như 21 Grams, Babel và Beautiful.

Ngay từ cảnh đầu tiên, Birdman đã từ chối mọi khuôn phép với Riggan lơ lửng trên không, trong chiếc quần lót, quay lưng về phía khán giả, gợi nhớ chiếc quần lót mở đầu phim Lost in translation của Scarlett Johansson.

Ngoài năng lực bay, Riggan còn có khả năng làm đồ đạc tự di chuyển; tuy nhiên những yếu tố này có thể chỉ là ảo giác của nhân vật, đặc biệt là vì Riggan thường xuyên bị ám ảnh bởi Birdman trong tạo hình và giọng nói rất giống Batman.

Nhân vật Birdman xui khiến Riggan hãy lấy lại hào quang ngày xưa bằng cách trở lại với vai diễn Birdman, cho khán giả cái họ muốn, hành động, tốc độ thay vì theo đuổi nghệ thuật cao của vở kịch ông đang dàn dựng. Chính con gái của Riggan, Sam (Emma Stone) cũng giội một gáo nước lạnh vào nỗ lực của ông và gọi cha mình là lỗi thời trong kỷ nguyên mạng xã hội này.

Emma Stone đã có ba phút xuất thần trong cảnh nêu trên, trong vai cô con gái, mới ra khỏi trung tâm cai nghiện, cay đắng và miễn cưỡng làm trợ lý cho cha trong đoàn kịch. Đây là nhân vật có sự đa chiều và biến chuyển khi bộ phim tiến triển.

Cũng đặc sắc không kém là Mike Shiner (Edward Norton), một diễn viên Broadway, được mời vào vở kịch vào phút chót, kiêu ngạo, phóng túng và bất tuân, người đã cướp hào quang của Riggan trong màn diễn thử đầu tiên khiến ông nổi giận và bất an.

Cảnh trong phim Birdman

Không phải tình cờ mà người đóng cặp với Mike trong vở kịch, Lesley, cô gái trẻ đang khao khát bước chân vào Broadway, được thể hiện bởi Naomi Watts. Cô này có một màn hôn Laura (Andrea Riseborough đóng), một nữ diễn viên trong đoàn kịch, người đã có thể (hoặc có thể không) mang bầu với Riggan.

Vở kịch còn bị đe dọa bởi Tabitha (Lindsay Duncan), một nhà phê bình sân khấu hàng đầu, kẻ quyết tâm sẽ “hủy diệt” buổi diễn ngay trước khi xem nó. Ranh giới giữa thật và ảo, giữa phim Birdman với Hollywood thực, giữa vở kịch Riggan đang dựng (gặp hết sự cố này đến cản trở khác) với chính cuộc đời ông đều mong manh.

Để đạt được điều đó, ngoài đạo diễn và biên kịch, phần quay phim là ngôi sao sáng nhất của phim. Emmanuel Lubezki (đoạt Oscar năm ngoái với Gravity và rất xứng đáng một tượng vàng nữa năm nay) đã tạo một ấn tượng rằng bộ phim là một "long-take" (đoạn quay dài không chuyển cảnh) duy nhất, giống với ấn tượng ta xem sân khấu.

Những hành lang, phòng thay đồ, đường phố New York tạo ra một thế giới riêng. Gần cuối phim còn có một cảnh với kỹ xảo như lấy ra từ Avengers. Phần nhạc phim cũng chỉ có trống jazz đơn giản, có lúc phim cho thấy cả nhạc công phảng phất một chút Chicago.

Riggan ngày càng bị hành hạ bởi cuộc chiến với nửa còn lại của ông, không quá khác với nhân vật Nina của Black Swan, cũng là cuộc chiến giữa nghệ thuật chân thực với văn hóa mì ăn liền và pop-corn, giữa nghề và đời.

Bấy nhiêu tầng lớp ý nghĩa được bày biện đẹp mắt với những diễn xuất khẳng định tên tuổi (nhất là bộ ba Keaton, Norton và Stone) và không hề thiếu tình cảm và xúc động, cảnh Riggan gặp lại vợ cũ (Amy Ryan) và cảnh Sam và Mike trên sân thượng là hai ví dụ rõ rệt.

Thay vì đi đường phẳng, Birdman không ngại "tung cánh bay", bất chấp chiều gió và chướng ngại, và vì thế xứng đáng với mọi lời khen ngợi.

Emma Stone có vai diễn ấn tượng

Naomi Watts trong phim Birdman

Poster phim Birdman