Biến rác thải dệt may thành giấy

Mekanika hợp tác với một nhà thiết kế thời trang để cho ra đời bộ sưu tập quần áo bằng giấy, được sản xuất hoàn toàn từ sợi vải tái chế - Ảnh: traditionalfutures.org

Giữa bối cảnh ngành công nghiệp dệt may đối mặt với khối lượng rác thải khổng lồ và áp lực phải "xanh hóa" sản xuất, một doanh nghiệp khởi nghiệp trẻ tại Bỉ đã tạo ra một giải pháp sáng tạo và bền vững: Biến vải vụn thành giấy. Đây là bước đột phá đến từ Mekanika, công ty theo đuổi mô hình sản xuất nguồn mở, chống lại xu hướng lỗi thời có chủ đích.

Theo số liệu từ Liên minh châu Âu (EU), mỗi công dân EU trung bình thải ra khoảng 12 kg quần áo và giày dép mỗi năm. Lượng rác thải này đặt ra bài toán nan giải cho nền kinh tế tuần hoàn và ngành tái chế, trong khi các công nghệ hiện tại vẫn còn hạn chế trong việc tái sử dụng sợi vải đã qua sử dụng.

Tại Bỉ, trong khi một số công ty khởi nghiệp như IsoFabric đang thử nghiệm sử dụng rác thải dệt may làm vật liệu cách nhiệt cho ngành xây dựng, thì Mekanika, một doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME) lại tiếp cận vấn đề theo một hướng đi đầy sáng tạo: Phục dựng một công nghệ cổ châu Âu để tạo ra giấy từ vải vụn.

Phát minh "kỳ diệu" của Mekanika là một thiết bị có tên gọi là trống nghiền kiểu Hà Lan (Dutch beater). Thiết bị này có khả năng nghiền các loại sợi dệt như cotton, lanh hay len thành bột giấy chất lượng cao. Từ loại bột này, có thể tạo ra nhiều sản phẩm khác nhau, từ giấy thủ công đến các vật dụng trang trí và cả thời trang.

Ông Maxime Gravet, đồng sáng lập Mekanika, cho biết: "Trống nghiền kiểu Hà Lan là một cỗ máy ra đời từ nhiều thế kỷ trước ở Hà Lan. Máy cho phép đưa vào các vật liệu tự nhiên như cotton hay lanh, rồi nghiền thành dạng sợi nhỏ tạo thành bột giấy. Chúng tôi đã thử cả quần jeans cũ, tùy thuộc vào tính chất sợi, kết quả đầu ra sẽ khác nhau. Chẳng hạn, sợi lanh rất bền nên cho ra loại giấy có chất lượng đặc biệt tốt".

Ban đầu, Mekanika phát triển cỗ máy này nhằm phục vụ mục đích nghệ thuật. Tuy nhiên, nhờ tiềm năng ứng dụng rộng rãi, công ty đã chia sẻ thiết kế dưới dạng nguồn mở, để bất cứ ai cũng có thể tiếp cận, sử dụng và phát triển thêm. "Mục tiêu của chúng tôi là trao quyền cho các nhà sáng tạo, nghệ nhân, những người đang tìm kiếm các giải pháp bền vững và dễ tiếp cận", ông Gravet chia sẻ.

Một ví dụ tiêu biểu cho ứng dụng thực tế là việc Mekanika hợp tác với một nhà thiết kế thời trang để cho ra đời bộ sưu tập quần áo bằng giấy, được sản xuất hoàn toàn từ sợi vải tái chế. Ngoài ra, bột giấy tạo ra từ trống nghiền còn có thể dùng để làm hộp đựng thực phẩm, đèn treo tường hay đồ dùng sinh hoạt, khi kết hợp với các vật liệu tự nhiên khác.

Ông Gravet nhấn mạnh: "Trong nhiều thế kỷ, giấy từng được làm từ vải vụn như lanh hoặc cây gai dầu, chứ không phải từ gỗ như ngày nay. Chúng tôi chỉ đang đưa một phương pháp cũ quay lại, nhưng kết hợp với công nghệ và tinh thần chia sẻ của thế kỷ 21".

Giữa bối cảnh toàn cầu kêu gọi hành động vì môi trường và phát triển bền vững, sáng kiến của Mekanika không chỉ là một bước tiến công nghệ, mà còn là lời khẳng định rằng các giải pháp mang tính hệ thống hoàn toàn có thể xuất phát từ những sáng kiến nhỏ, sáng tạo và mang tinh thần cộng đồng.