Bệnh zona mắt và nguy cơ đột quỵ

Phóng to

Nếu đã bị thủy đậu sẽ rất dễ mắc zona về sau. Trong ảnh: chăm sóc bệnh nhân bị thủy đậu tại Bệnh viện Nhi Đồng 2, TP.HCM - Ảnh: MINH ĐỨC

Zona (shingles - giời leo) là một bệnh có biểu hiện ngoài da do chủng virus thủy đậu Varicella - zoster virus (VZV) gây ra với triệu chứng chủ yếu là hồng ban - bóng nước, thường chỉ xuất hiện ở một bên cơ thể kèm cảm giác đau rát nhiều.

50% người già độ tuổi 65-80; 50% người được ghép thận hay ghép tủy xương; người bị nhiễm HIV/AIDS hay bị ung thư các loại, không kể tuổi; người đang dùng các loại thuốc ức chế miễn dịch, các thuốc loại corticoid lâu ngày để điều trị suyễn, viêm khớp; người có tiền sử chấn thương, nhiễm trùng... nếu từng bị nhiễm virus thủy đậu lúc nhỏ thường dễ bị zona.

Zona mắt là gì?

8,1% bệnh nhân zona vùng mắt bị đột quỵ

Theo một nghiên cứu vừa được công bố trên tạp chí Journal Watch Neurology ngày 1-6-2010, bệnh nhân bị zona vùng mắt có nhiều nguy cơ đột quỵ. Bệnh lý mạch máu là một biến chứng quan trọng của zona mắt, có thể đưa đến tình trạng thiếu máu não hay đôi khi xuất huyết não.

Để xác định tần suất đột quỵ xảy ra sau zona mắt, người ta đã hồi cứu các dữ liệu của Viện Nghiên cứu bảo hiểm y tế quốc gia Taiwan về bệnh lý này và so sánh với các bệnh lupus đỏ hệ thống, viêm đa khớp dạng thấp, xơ cứng toàn thể, nhiễm HIV, các bệnh lý ác tính, các trường hợp đột quỵ nguyên phát hay trên các bệnh nhân đã dùng thuốc ức chế miễn dịch. Kết quả cho thấy trong 658 bệnh nhân bị zona mắt, có 8,1% bị đột quỵ xảy ra trong vòng một năm sau zona, so với tỉ lệ 1,7% bị đột quỵ khảo sát trên 1.974 bệnh nhân có những bệnh lý khác nêu trên. Một tỉ lệ đột quỵ cao gấp 4,52 lần so với nhiều nguyên nhân gây đột quỵ khác!

Không có sự khác biệt giữa tỉ lệ đột quỵ sau zona mắt ở những bệnh nhân có hay không có dùng thuốc kháng virus.

Khảo sát này đã xác nhận kết quả của một nghiên cứu tương tự trước đó cho rằng có sự gia tăng nguy cơ đột quỵ sau zona ở bất kỳ vị trí nào trên cơ thể, và cả hai nghiên cứu đều ghi nhận một tỉ lệ đột quỵ cao sau zona mắt. Lưu ý, nghiên cứu này còn bị giới hạn ở việc chỉ hồi cứu các triệu chứng, cần phải loại trừ thêm các yếu tố nguy cơ gây đột quỵ quan trọng khác như hút thuốc lá, rung nhĩ...

Yêu cầu quan trọng sau khảo sát này là tìm ra nguyên nhân chính xác của nguy cơ đột quỵ sau zona mắt. Việc điều trị zona bằng các thuốc kháng virus dường như không hữu hiệu để giảm nguy cơ đột quỵ. Liệu có thể cải thiện được căn bệnh trên bằng cách kéo dài thêm thời gian sử dụng thuốc, kèm thêm steroids? Những vấn đề này rất quan trọng vì hiện nay tỉ lệ người cao tuổi trong dân số đang ngày càng tăng, và bệnh lý nhiễm VZV cũng như đột quỵ rất thường xảy ra ở nhóm tuổi này.

Đột quỵ ngày nay đã được chính thức ghi nhận là một biến chứng nặng của zona mắt cùng với các biến chứng khác như viêm giác mạc và đau thần kinh sau zona. Bệnh lý mạch máu do VZV gây ra được xác định bao gồm một hay nhiều ổ viêm nhiễm gây bệnh trong các mạch máu não.

Hiện nay đã có thuốc chủng ngừa zona - zostavax - cho người trên 60 tuổi. Tuy nhiên, nếu trẻ em được chủng ngừa thủy đậu đầy đủ lúc nhỏ sẽ không bị thủy đậu và do đó không lo bị zona sau này.