Bất ngờ cả trăm bộ tộc biệt lập trong thời đại AI

Thông qua việc tránh tiếp xúc lâu dài với thế giới bên ngoài, hơn 100 bộ tộc trên khắp thế giới này đại diện cho một yếu tố quan trọng trong sự đa dạng của loài người. Vậy họ là ai? Và chúng ta biết gì về họ?

Trước khi tìm hiểu sâu hơn về một số bộ tộc kiểu này, chúng ta cần biết qua về khái niệm bộ tộc "không tiếp xúc" (uncontacted) với người ngoài, hay còn gọi là bộ tộc biệt lập. Không tiếp xúc ở đây không có nghĩa là chưa từng gặp qua con người nào khác đến từ bên ngoài bộ tộc.

Theo tổ chức về quyền của người bản địa và bộ tộc Survival International, những bộ tộc biệt lập có "những người trong bộ tộc tránh tiếp xúc với thế giới bên ngoài. Những người này có thể bao gồm toàn bộ bộ tộc hoặc một nhóm nhỏ trong bộ tộc lớn hơn vốn có tiếp xúc với người bên ngoài".

Dưới đây là một số bộ tộc biệt lập tiêu biểu, theo trang IFLScience.

Bộ tộc Mashco Piro

Bộ tộc Mashco Piro sống tại các vùng hẻo lánh của rừng mưa Amazon tại đông nam Peru. Người ta cho rằng có hơn 750 người sống trong bộ tộc, biến đây trở thành bộ tộc biệt lập lớn nhất còn sót lại trên hành tinh của chúng ta.

Mặc dù muốn tách biệt với bên ngoài, song lịch sử của Mashco Piro ghi dấu lại những hậu quả tàn khốc của việc tiếp xúc với nền văn minh bên ngoài. Cuối thế kỷ 19, các ông trùm cao su đã lấn chiếm lãnh thổ của họ. Người trong bộ tộc bị buộc trở thành nô lệ, bị tấn công và giết chết.

Trong khi một số người vẫn sống sót và bộ tộc vẫn tồn tại đến ngày nay, cuộc sống của người dân Mashco Piro đang ngày càng bị đe dọa bởi nạn phá rừng và khai thác gỗ. Một số công ty khai thác gỗ đã hoạt động trong lãnh thổ của bộ tộc Mashco Piro. Tháng 7-2024, một công ty thậm chí đã mở cửa hàng cách lãnh thổ bộ tộc này chỉ vài cây số.

Bộ tộc Kawahiva

Người Kawahiva sống theo phương thức săn bắt hái lượm trong rừng rậm Amazon ở Brazil. Chế độ ăn của họ bao gồm các động vật như heo vòi, khỉ và chim cũng như trái cây và hạt tìm thấy trong rừng. Ngoài ra không có nhiều thông tin khác về bộ tộc này.

Ngày nay, nhiều người quan sát thấy bộ tộc Kawahiva sống theo kiểu du mục song không phải lúc nào cũng vậy. Những khoảng đất trống bỏ hoang cho thấy họ có thể từng có những khu định cư lâu dài hơn. Tuy nhiên, việc khai thác gỗ, chăn nuôi và các hoạt động xâm chiếm đất đai khác đã khiến họ bị ảnh hưởng.

Bất chấp những nỗ lực của Chính phủ Brazil, những người dân Kawahiva còn sót lại đến ngày nay được cho là vẫn đang chạy trốn từ nơi này sang nơi khác để tránh những kẻ xâm chiếm đất của họ.

Bộ tộc Sentinel

Người Sentinel có lẽ là một trong những bộ tộc biệt lập nổi tiếng nhất dù chúng ta biết rất ít về họ. Bộ tộc này có khoảng 100 người, sinh sống tại đảo Bắc Sentinel ở Ấn Độ Dương. Trong khi người dân những bộ tộc biệt lập khác có thể gặp qua người ngoài, người dân Sentinel lại không thể gặp được do tính chất biệt lập của hòn đảo nơi họ sinh sống.

"Điều này khiến họ trở thành bộ tộc biệt lập nhất trên thế giới bởi vì họ không có hàng xóm. Hầu hết các bộ tộc biệt lập đều có hàng xóm để họ có thể làm một vài giao dịch hoặc tình cờ gặp trong rừng, song người Sentinel thật sự chả có ai làm hàng xóm", bà Sophie Grig, làm việc tại tổ chức Survival International, cho biết.

Hoàn cảnh địa lý tách biệt song những người Sentinel cũng không muốn tiếp xúc với bên ngoài. Những người bên ngoài đã từng nhiều lần thử tiếp xúc, ngay cả khi việc đến gần hòn đảo bị coi là bất hợp pháp, và đã gặp phải sự thù địch. Các thành viên bộ tộc giương cung bắn cảnh cáo hoặc có thể giết chết các vị khách không mời.

Hai người bỏ mạng vì xâm phạm vùng đất của bộ tộc bí ẩn nhất thế giới

Hai người đốn gỗ đã bị bắn hạ bằng cung tên, sau khi được cho là có hành vi xâm phạm lãnh thổ của bộ tộc thổ dân nổi tiếng Mashco Piro ở Peru.