Bắt được kẻ giết người sau 39 năm nhờ dữ liệu phả hệ cộng đồng

Nghi phạm Jerry Lynn Burns, 64 tuổi, bị bắt nhờ sự kiên trì của cảnh sát và tiến bộ của công nghệ sau 39 năm - Ảnh: Cảnh sát thành phố Cedar Rapids

Ngày 19-12-1979, Michelle Martinko, 18 tuổi, rời bữa tiệc ở trường và lái xe của gia đình đến trung tâm thương mại Westdale, thành phố Cedar Rapids, bang Iowa, Mỹ để mua áo ấm nhưng không bao giờ trở về.

Ngày hôm sau, người ta phát hiện cô bị đâm chết trong bãi đậu xe ở trung tâm thương mại.

Đúng ngày 19-12 của 39 năm sau, nghi phạm Jerry Lynn Burns, 64 tuổi, bị bắt nhờ sự kiên trì của cảnh sát và tiến bộ của công nghệ. 

Trong cuộc họp báo, ông Wayne Jerman - cảnh sát trưởng thành phố Cedar Rapids - cho biết: "Vụ giết người ám ảnh cộng đồng địa phương trong 39 năm qua nay đã kết thúc". 

Hình ảnh nạn nhân Michelle Martinko khi còn sống - Ảnh: Cảnh sát thành phố Cedar Rapids

Theo cảnh sát, hi vọng về sự tiến triển của vụ án xuất hiện vào năm 2006 khi mẫu ADN nghi phạm để lại trong xe hơi của nạn nhân được gửi cho một phòng thí nghiệm để phân tích. Mẫu ADN này sau đó được lưu vào cơ sở dữ liệu của cảnh sát để đối chiếu với các dữ liệu ở đây nhưng không có sự phù hợp nào. 

Năm 2017, cảnh sát thành phố Cedar Rapids liên hệ một phòng xét nghiệm khác là Parabon NanoLabs để xây dựng hồ sơ về nghi phạm dựa trên ADN từ hiện trường vụ án. Parabon đưa ra dự đoán về "tổ tiên, màu mắt, màu tóc, màu da, tàn nhang và hình dạng khuôn mặt" của nghi phạm. 

Nhưng một kỹ thuật khác của Parabon - phả hệ di truyền - mới là "lá bài" giúp các nhà điều tra phá án, tờ ABC News đưa tin. 

Với phả hệ di truyền, ADN của kẻ giết người bí ẩn có thể được xác định thông qua tương thích với ADN họ hàng của ông ta, những người đã tự nguyện gửi ADN của họ vào cơ sở dữ liệu phả hệ cộng đồng. 

Kỹ thuật mới này được ứng dụng vào năm nay và đã giúp xác định sát thủ biệt danh "Golden State Killer" trong số hơn 20 người trong diện tình nghi. 

Sau khi xác định gia phả của nghi phạm, các nhà điều tra đã tiếp cận Burns, bí mật thu thập ADN của ông ta và gửi nó đi phân tích.

Kết quả xác nhận ADN này trùng khớp với ADN từ máu dính trên quần áo của nạn nhân Michelle Martinko và máu ở các vị trí khác trong xe.

Theo cảnh sát, khi bị thẩm vấn, ông Burns "phủ nhận đã thực hiện hành vi phạm tội nhưng không thể đưa ra lời giải thích hợp lý tại sao ADN của mình lại xuất hiện tại hiện trường".

Burns ra tòa lần đầu qua video vào sáng 20-12 và được yêu cầu nộp đến 5 triệu USD tiền mặt nếu muốn được bảo lãnh tại ngoại. Phiên tòa tiếp theo sẽ mở vào ngày 28-12.

Dave Franzman - một nhà báo địa phương từng đưa tin về vụ án giết Michelle Martinko - cho biết: "Tôi không nghĩ ngày này sẽ đến".

TTO - Theo Tiến sĩ Elizabeth Yardley, giám đốc Trung tâm tội phạm học ứng dụng thuộc Đại học Birmingham City (Anh), có 5 đặc điểm tiêu biểu phù hợp với phần lớn hung thủ giết người hàng loạt.