​Báo chí Mỹ chọn ứng viên nào?

Trang bìa của hai nhật báo Mỹ - Ảnh: AFP

Theo báo Le Figaro, hiện tượng báo Mỹ chọn đứng về một trong hai ứng viên Tổng thống trước ngày bầu cử chưa bao giờ mạnh mẽ như trong quá trình bầu cử đang diễn ra.

Việc cơ quan truyền thông chọn phe để ủng hộ không phải là chuyện mới ở Mỹ, nhưng năm nay có đến 80% các nhật báo, tuần báo hoặc tạp chí đã chọn đứng về phía bà Hillary Clinton.

Ứng viên Donald Trump, thoạt đầu tạo sự hứng thú như “cánh chim lạ” trong cuộc đua vào Nhà Trắng, nhưng dầ đã đánh mất sự ủng hộ từ giới truyền thông, kể cả ở những tờ báo có tiêu chí bảo thủ nhất phù hợp với đảng Cộng hòa.

Vào đầu tháng 10 này, thậm chí nhiều tờ báo ủng hộ đảng Cộng hòa lâu nay cũng đã quay sang ủng hộ cho bà Hillary Clinton.

Tuy nhiên cũng cần biết rằng theo một nghiên cứu của báo Washington Post, ảnh hưởng của truyền thông đối với quyết định phiếu bầu của cử tri tại Mỹ là không lớn.

Những tờ ủng hộ bà Clinton

Trước hết phải kể đến nhật báo danh tiếng New York Times có số bạn đọc cao nhất nước Mỹ. Chỉ hai ngày sau cuộc tranh luận mặt đối mặt đầu tiên vào gần cuối tháng 9, ban biên tập của tờ báo này đã công bố sự chọn lựa.

Tờ báo đã ngợi ca “trí tuệ, kinh nghiệm và sự can đảm” của nữ ứng viên bên đảng Dân chủ  và không ngại gọi ứng viên của đảng Cộng hòa là “ứng viên tệ hại nhất của một đảng chínht rị lớn trong lịch sử hiện đại của Mỹ”.

Với nhóm báo có khuynh hướng ủng hộ đảng Dân chủ, tờ New York Daily News thậm chí đã tuyên bố ủng hộ bà Hillary Clinton từ… tháng 4-2016. Tờ nhật báo ở New York khen bà Hillary “chuẩn bị kỹ lưỡng cực kỳ” và chương trình hành động của bà là “cực kỳ thực tế”.

Tờ Daily News, vốn thường bị xem là “lá cải”, chọn cách đăng nhiều trang bìa chọc ngoáy ứng viên Donald Trump, với những từ mạt sát nặng nề như “ông hoàng heo”, “kẻ phản Chúa” hoặc “một tên điên loạn”.

Tờ New York Times liên tục tấn công ông Trump những ngày gần đây. Trong ảnh là bản danh sách dài 2 trang báo công bố ngày 24-10 về những "nạn nhân" của thói quen chỉ trích kiểu mạt sát, chửi rủa của ông Trump - Ảnh: Twitter

Nhiều tờ báo nhỏ địa phương cũng bày tỏ quan điểm ủng hộ nữ ứng viên của đảng Dân chủ. Như các tờ Houston Chronicle và Dallas Morning News vốn lâu nay ủng hộ đảng Cộng hòa. “Chỉ có mỗi một ứng viên nghiêm túc trong cuộc bầu cử Tổng thống vào tháng 11 tới. Chúng tôi chọn lựa Hillary Clinton cho dù chúng tôi cũng không dễ đi đến quyết định này”, tờ nhật báo ở bang Texas thông báo với độc giả của mình.

Những tờ báo khác có cùng chí hướng chọn lựa cựu Ngoại trưởng Mỹ là : Los Angeles Times, Arizona Republic, San Diego Union-Tribune, Richmond Times-Dispatch và Cincinnati Enquirer.

Một số tờ khác nữa không kêu gọi bỏ phiếu ủng hộ bà Hillary, nhưng kêu gọi không bỏ phiếu cho Donald Trump. Đó là trường hợp của tờ nhật báo khá lớn USA Today. Vào tháng 9 vừa qua, trong 34 năm hoạt động nghề nghiệp, tờ báo này đã viết bài xã luận nêu quan điểm về ứng viên đảng Cộng hòa: “Đó là một kẻ nói dối liên tục. Ông ta chỉ đưa ra những định kiến, nói những lời vô trách nhiệm và không đủ khả năng để trở thành tổng tư lệnh quân đội”.

Tờ USA Today kết luận rằng ứng viên Trump “không đủ khả năng để lãnh đạo”. Tờ báo cũng thừa nhận bà Hillary Clinton cũng có “những thiếu sót”, nhưng những thiếu sót đó “ít có khả năng đe dọa an ninh quốc gia hoặc dẫn đến cuộc khủng hoảng thể chế”.

Những tờ báo trung lập và những tờ ủng hộ ông Trump

Cũng có vài tờ báo thể hiện thái độ trung lập. Đó là tờ Oregonian, nhật báo ở thành phố Portland thuộc bang Oregon. Từ năm 2012, ban biên tập của tờ này đã quyết định giữ thái độ trung lập trong bầu cử Mỹ và họ đã giữ lời cho đến nay.

Tờ Tulsa World là một trường hợp khác: lần đầu tiên từ năm 1940, tờ báo từ bỏ việc ủng hộ cho ứng viên đảng Cộng hòa.

Các tờ như Oklahoman, Florida Today, Repository, Naples Daily News hoặc Tennessean cho biết không thấy hai ứng viên đáng thuyết phục nên không theo ai.

Số cơ quan truyền thông ủng hộ ứng viên Donald Trump quả thực rất ít. Ngoại trừ đài Fox News giữ quan điểm ủng hộ phe bảo thủ, chỉ có nhật báo Las Vegas Review-Journal, số phát hành hơn 200.000 bản, đã công bố quan điểm muốn thấy ông Trump vào Nhà Trắng.

Các tờ nhật báo địa phương Santa Barbara News-Press, St.Joseph News-Press, Waxahachie Daily Light và Times-Gazette cũng đã tuyên bố ủng hộ vị tỉ phú bất động sản.

Một số tờ đã tranh cãi về chuyện chọn phe như tờ báo mạng Breitbart News vốn có khuynh hướng rất bảo thủ. Điều này cũng dễ hiểu vì người đồng sáng lập tờ này là Stephen Bannon, tổng giám đốc điều hành chiến dịch tranh cử của ông Trump. Nhưng hồi tháng 3-2016, nhiều lãnh đạo chủ chốt của tờ này đã quyết định nghỉ việc sau khi nhận thấy “sự ủng hộ vô điều kiện của Breitbart cho ông Trump”.

Ai ủng hộ ứng viên Gary Johnson?

Khá thú vị là một số tờ báo Mỹ đã chọn cách khuyến khích “con đường thứ ba” của ứng viên tự do Gary Johnson. Vị thống đốc của ban New Mexico nhận được sự ủng hộ của tờ Chicago Tribune, nhật báo lớn thứ tư của Mỹ tính về số phát hành.

Lần gần nhất mà tờ báo này quyết định chọn “một ứng viên nhỏ” là vào năm… 1912 khi ủng hộ Theodore Roosevelt.

Hồi cuối tháng 9 vừa qua, bài xã luận của ban biên tập Chicago Tribune viết: “Chúng tôi phản bác suy nghĩ cho rằng bầu chọn cho ứng viên một đảng nhỏ là làm hỏng cuộc bầu cử. Cả ông Trump và bà Clinton đều có những sai lầm nghiêm trọng khiến chúng tôi không ủng hộ họ. Chúng tôi kêu gọi người Mỹ bỏ phiếu cho ứng viên ‘lót đường’ Gary Johnson, dù ông ấy không có chút cơ may thắng cử nào”.

Vị ứng viên độc lập này hiện có được khoảng 6% sự ủng hộ theo những kết quả thăm dò mới nhất. Tổng cộng có 6 nhật báo, trong đó có các tờ như Detroit News, Richmond Timest-Dispatch,  Winston-Salem Journal đã tuyên bố ủng hộ Johnson.