Tổng thống Joe Biden (trái) và Thủ tướng Benjamin Netanyahu - Ảnh: GUARDIAN
Tổng thống Joe Biden được xem đã bật đèn xanh cho Israel tiếp tục chiến dịch quân sự ở Gaza, khi vào ngày 15-11 ông khẳng định việc mong đợi Israel ngừng các hoạt động quân sự là "không thực tế" khi các lãnh đạo Hamas vẫn đe dọa tấn công Israel một lần nữa.
Đồng thời, ông tán thành tuyên bố của Israel rằng Hamas đã sử dụng Bệnh viện al-Shifa làm trụ sở chỉ huy và khẳng định Hamas đã phạm tội ác chiến tranh khi đặt sở chỉ huy bên dưới bệnh viện ở Gaza.
Tuy nhiên theo báo Guardian, ở hậu trường, các căng thẳng chính trị giữa Mỹ và Israel đang ngày càng trầm trọng và các vấn đề liên quan đến chiến lược của Israel vẫn chưa được giải quyết.
Những mấu chốt cho thấy Israel đang chịu áp lực
Ông Eli Cohen, bộ trưởng Ngoại giao Israel, hôm 13-11 đã thừa nhận rằng Israel có “hai đến ba tuần” trước khi phải đối mặt với áp lực ngoại giao đáng kể về việc ngừng bắn.
Tại San Francisco (Mỹ), Tổng thống Biden cũng nhận định cách thức hoạt động của Israel trong cuộc đột kích Bệnh viện al-Shifa ở phía bắc Gaza cho thấy Israel đã thay đổi.
Ông nói: “Đó là một câu chuyện khác với những gì tôi tin đã xảy ra trước đây”, ngụ ý rằng Mỹ muốn Israel áp dụng một chiến thuật khác.
Trong khi đó, Thủ tướng Netanyahu qua các cuộc thăm dò không còn lựa chọn nào khác ngoài việc loại bỏ Hamas, để kỳ vọng tiếp tục giữ vai trò người bảo vệ an ninh cho dân Israel và để cứu nguy cho vị thế chính trị của mình.
Tình báo Mỹ trước cuộc đột kích đã tuyên bố độc lập rằng Hamas phạm tội ác chiến tranh khi lắp đặt một trạm chỉ huy trong bệnh viện. Nhưng trong một cuộc chiến rất phân cực, mỗi bên sẽ phải giải thích bằng chứng cứ phù hợp với định kiến của mình.
Chỏi nhau đến cả kế hoạch thời hậu chiến
Mỹ cũng có vẻ không hài lòng với những gì họ được nghe về kế hoạch thời hậu chiến của Israel.
Trong một cuộc phỏng vấn với tờ Financial Times, Tổng thống Israel, ông Isaac Herzog, khẳng định Israel không thể để lại khoảng trống ở Gaza và điều này đòi hỏi sự hiện diện rất mạnh mẽ của Israel.
Trong khi đó, khi đề cập vấn đề này, Tổng thống Biden lại nhắc rằng việc Israel tái chiếm Gaza sẽ là một sai lầm rất lớn.
Ở New York, đặc phái viên Mỹ tại Liên Hiệp Quốc, Linda Thomas-Greenfield, cho biết một nền hòa bình bền vững phải đặt “tiếng nói và nguyện vọng của người dân Palestine vào trung tâm quản lý sau khủng hoảng ở Gaza”.
Bà nói thêm: “Hòa bình, nó phải bao gồm sự quản lý do người Palestine lãnh đạo và Gaza thống nhất với Bờ Tây dưới sự quản lý của chính quyền Palestine. Nó phải có một cơ chế bền vững để tái thiết ở Gaza. Và nó phải đảm bảo không sử dụng Gaza làm nền tảng cho chủ nghĩa khủng bố hoặc các cuộc tấn công bạo lực. Hơn thế nữa, nó bao hàm cả một con đường dẫn đến giải pháp hai nhà nước”.
Điều đó khiến quan điểm giữa Mỹ và Israel cách nhau một khoảng rất xa.
Trong bối cảnh này, vào ngày 15-11, có thể thấy quyết định của Mỹ có ý nghĩa quan trọng khi bỏ phiếu trắng thay vì phủ quyết nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc kêu gọi tạm ngưng chiến và kéo dài cứu trợ nhân đạo.
Ngày 18-10, Mỹ đã đơn độc giơ tay phủ quyết một nghị quyết tham vọng hơn của Brazil trên cơ sở nghị quyết này không chỉ trích Hamas hay khẳng định quyền tự vệ của Israel.
Nghị quyết mới nhất do Malta soạn thảo cũng không có sự chỉ trích nào đối với Hamas, nhưng Mỹ rõ ràng cảm thấy bầu không khí ngoại giao và dư luận đã chuyển sang chống lại Israel trong tháng qua đủ để tạo ra một làn sóng phản đối và việc bổ sung thêm quyền phủ quyết là không nên.
Gió đã đổi chiều?
Ông Biden, một người bạn của Israel nhưng không phải là bạn của ông Netanyahu, lại có những tính toán riêng của mình.
Sức mạnh của Mỹ được xây dựng dựa trên mối quan hệ của các liên minh quốc tế, với cái gọi là “lá chắn của nền cộng hòa”.
Lá chắn đó trông có vẻ bị sứt mẻ khi Iran, đang đi một nước cờ ngoại giao khôn ngoan, mở rộng tình hữu nghị trên khắp Trung Đông: cùng Saudi Arabia, Jordan và Các Tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất - không phải là bạn của Hamas - chỉ muốn cuộc chiến này kết thúc.
Điều đáng lo ngại nhất đối với ông Biden: 68% người Mỹ ủng hộ lệnh ngừng bắn, theo thăm dò của Reuters.
The Guardian nhận định: Không cần phải là một nhà khí tượng học mới biết gió đã đổi chiều.
Đăng ký tại đây
Bình luận hay