​Băn khoăn với “tiêu chí” nhập máy móc cũ

Việt Nam có 60% doanh nghiệp công nghiệp dùng máy móc cũ đại tu. Ảnh: T.V.N

Ngày 17-3, Phòng Thương mại và công nghiệp VN (VCCI) tổ chức lấy ý kiến đóng góp của các doanh nghiệp (DN) xoay quanh dự thảo thông tư quy định việc nhập khẩu máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ đã qua sử dụng.

Buổi hội thảo đã nóng lên bởi nhiều ý kiến đặt ra việc có cần thiết phải ra đời thông tư quy định này hay để cho các DN, thị trường tự điều chỉnh cũng như nhiều quy định thiếu tính khả thi.

Hai nội dung được các DN kêu nhiều nhất là quy định máy móc đã qua sử dụng được nhập khẩu phải đáp ứng yếu tố: thời gian sử dụng không quá 10 năm và chất lượng còn lại so với chất lượng ban đầu từ 80% trở lên.

Đối với nội dung máy móc đã qua sử dụng không quá 10 năm, các DN khẳng định yếu tố này thiếu tính thực tiễn bởi nhiều dòng máy có tuổi thọ trên 10 năm, thậm chí 40 năm có xuất xứ từ Nhật, Mỹ, Đức... vẫn sử dụng rất tốt.

Trong khi đó, nhiều dây chuyền máy móc do Trung Quốc sản xuất mới qua sử dụng đã không thể đảm bảo chất lượng vận hành. Thậm chí, nhiều DN chuyên kinh doanh các sản phẩm máy móc đã qua sử dụng cho biết các loại máy có tuổi thọ dưới 10 năm hầu như rất khó kiếm, chỉ có DN phá sản cần thanh lý mới bán lại những máy móc này.

Ông Đỗ Phước Tống, phó chủ tịch Hội Cơ khí TP.HCM, cho rằng cần có quy định riêng đối với từng loại máy móc từng ngành hàng về tuổi thọ máy móc đã qua sử dụng.

Bên cạnh đó, quy định máy móc đã qua sử dụng phải đạt trên 80% chất lượng ban đầu cũng rất khó định lượng. “Việc xác định chỉ tiêu chất lượng không phải dễ dàng khi có hàng ngàn thông số kỹ thuật trong sản phẩm. Trong khi đó, VN chưa xây dựng được bộ quy chuẩn quốc gia để đánh giá” - ông Tống bày tỏ.

Nhiều ý kiến cho rằng để đạt mục đích hạn chế nhập khẩu máy móc đã qua sử dụng, tránh việc VN trở thành bãi rác công nghệ... không nhất thiết phải có thông tư này. Ông Nestor Scherbey, đại diện Phòng Thương mại Hoa Kỳ tại VN, cho rằng thông tư nhằm mục đích khuyến khích nhập khẩu máy móc, thiết bị và dây chuyền sản xuất mới nhưng những hạn chế mới trong dự thảo thông tư có thể đem lại tác dụng ngược.

Hiện nay, hầu hết các nước sử dụng các biện pháp khác như tăng thuế nhập khẩu, quản lý chặt buộc các DN sử dụng thiết bị cũ phải đảm bảo tuân thủ về độ an toàn, tiết kiệm năng lượng, bảo vệ môi trường... nhằm hạn chế việc nhập máy móc, dây chuyền cũ.

Tại hội thảo, ông Đỗ Hoài Nam - vụ trưởng Vụ Đánh giá, thẩm định và giám định công nghệ Bộ Khoa học và công nghệ, đại diện ban soạn thảo - cho biết sau khi tổng hợp các ý kiến đơn vị sẽ báo cáo bộ trưởng, Chính phủ xem xét có nên ban hành văn bản hay không.

Đối với quy định tuổi thọ máy móc, công nghệ, các DN, hiệp hội sẽ tiếp tục góp ý, nêu rõ tuổi thọ sử dụng từng loại máy móc để ban soạn thảo xem xét.

Được biết, trước đó Bộ Khoa học và công nghệ từng ra thông tư 20 quy định về việc nhập khẩu máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ ban hành ngày 15-7-2014. Tuy nhiên, thông tư đã bị hủy bỏ ngay ngày có hiệu lực 1-9-2014 vì nhiều quy định thiếu tính thực tiễn, khả thi.