Bản án bà Park chặt đứt quan hệ quyền lực và tập đoàn

Hầu hết những người ủng hộ bà Park, theo hãng tin Reuters, đều là những người Hàn lớn tuổi theo khuynh hướng bảo thủ, nhớ về chế độ cầm quyền bị xem là độc tài suốt 18 năm của cha bà Park, bắt đầu từ năm 1961.

Nhưng dấu ấn của quãng thời gian đó là việc Hàn Quốc, sau những năm tháng chiến tranh, bắt đầu nổi bật lên trở thành một cường quốc kinh tế.

Trong khi đó các cử tri trẻ, theo khuynh hướng tự do và hội nhập toàn cầu, lại chống con gái của cựu lãnh đạo Park Chung Hee. Chính họ đã xuống đường suốt nhiều tháng vào mỗi cuối tuần để biểu tình dẫn đến việc lật đổ bà tổng thống dân bầu đầu tiên của Hàn Quốc.

Đó là sự đối lập giữa mới và cũ, giữa một thế hệ đi vào thế kỷ 21 đòi hỏi dân chủ và minh bạch.

Họ muốn chặn đứng liên minh ma quỷ đậm chất truyền thống giữa các lãnh đạo chính trị với các tập đoàn kinh tế quyền lực mà người Hàn gọi là chaebol.

Các tập đoàn đó đã làm nên tiếng vang cho sự phát triển kinh tế thần kỳ của Hàn Quốc nhưng nó cũng là biểu hiện của kiểu bắt tay lợi ích nhóm dẫn đến việc làm giàu cho một thiểu số biết cách khai thác tình thế trong khi số đông khác vẫn cắm mặt làm lụng hàng chục giờ mỗi tuần để giữ được công việc, để giữ cho cái gọi là hưng thịnh quốc gia.

Những người xuống đường ủng hộ bà Park vào sáng 6-4 trước tòa án trung tâm quận Seoul là những người lớn tuổi theo khuynh hướng bảo thủ - Ảnh: REUTERS

Trước khi bà Park nhận bản án 24 năm tù giam, ông Shin Dong Bin - Chủ tịch Tập đoàn Lotte - tập đoàn kinh tế lớn thứ năm của đất nước, đã phải lãnh án 2 năm rưỡi tù giam.

Người thừa kế của tập đoàn Samsung lừng danh toàn cầu, "Thái tử" Jay Y. Lee cũng đã bị kết án vì tội hối lộ và tham ô nhưng trong một quyết định bất ngờ vào tháng 2 vừa qua, tòa phúc thẩm đã tha ông ta sau một năm giam giữ.

Ít ra thì những gia đình, những con người từng làm mưa làm gió ở Hàn Quốc đến mức người ta nghĩ "bất khả xâm phạm" nay cũng đã cho thấy sự yếu ớt của họ trước một nền công lý mạnh.

Nói như nghị sĩ Choi Woon Youl của Đảng Dân chủ cầm quyền, thì "Quyết định này (bản án cho bà Park) sẽ là bài học cho nhiều công ty".

Những người ủng hộ bà Park vẫn tin rằng bà là người tốt và chỉ vì quá tin theo người bạn gái thân thiết - Ảnh: REUTERS

Sau khi đưa ra mức án, Thẩm phán Kim Se Yoon cho biết "không thấy có dấu hiệu ăn năn" từ bà Park mà thay vào đó cựu tổng thống Hàn Quốc đã cố gắng đổ lỗi cho bà Choi Soon Sil - người bạn thân lâu năm và các trợ lý của mình ở Phủ tổng thống.

Văn phòng của Tổng thống đương nhiệm Moon Moon Jae In có phát biểu ngắn gọn rằng số phận của Park là "nỗi đau" không chỉ đối với bản thân bà mà cả với đất nước Hàn Quốc. "Chúng tôi sẽ không quên ngày hôm nay", bản thông cáo từ Nhà Xanh cho biết.

Thực ra khi nhậm chức thay thế bà Park, ông Moon đã cam kết chấm dứt việc đào tạo các viên chức công quyền và công ty bị kết tội tham nhũng.Cựu Tổng thống Park Geun Hye bị kết án 24 năm tù giam và phạt 18 tỉ won (tương đương 16,6 triệu USD).

Bà Park bị tuyên phạm 16 tội danh liên quan đến tham nhũng trong đó có hối lộ, cưỡng ép và lạm dụng quyền lực. Tuy nhiên, bà Park đã không xuất hiện trong phiên xét xử được truyền hình trực tiếp này.

Hình ảnh bà Park tiều tụy và bị còng tay khi ra tòa ở thủ đô Seoul vào ngày 7-8-2017 khiến nhiều người xót xa bởi lẽ họ từng tin tưởng vào người phụ nữ này - Ảnh: REUTERS

Bà Park, 66 tuổi, đã bị truy tố vào tháng 4-2017 với 18 tội danh, trong đó có nhận hối lộ, lạm quyền và làm lộ bí mật nhà nước. Bà cũng bị cáo buộc đồng lõa với người bạn thân lâu năm Choi Soon Sil phạm tội tống tiền lên tới 59,2 tỉ won (55,2 triệu USD) từ các tập đoàn lớn của Hàn Quốc như Samsung, Lotte và SK để đổi lại các ưu đãi kinh doanh.

Bà cũng bị nghi đã để cho người bạn thân của mình can thiệp các công việc nhà nước như đọc các tài liệu ở cấp độ mật dù bà Choi không chính thức nắm giữ cương vị nào trong chính phủ.

Hai người tiền nhiệm là Chun Doo Hwan và Roh Tae Woo cũng từng bị kết án năm 1996 vì nổi loạn, phản bội và tham nhũng và bị kết án tù lâu năm nhưng cả hai đều nhận được ân xá của tổng thống và được trả tự do sau hai năm.

Những người ủng hộ bà Park "ăn vạ" trước tòa án trung tâm ở Seoul ngày 6-4 vào ngày tòa tuyên án với bà Park - Ảnh: REUTERS

Diệt tham nhũng dân tin

Kết quả thăm dò dư luận do Viện Gallup công bố ngày 6-4 cho biết có tới 74% người dân đánh giá tích cực về khả năng lãnh đạo đất nước của Tổng thống Moon Jae In, tăng 4% so với tuần trước đó. Trong khi đó, tỉ lệ đánh giá ông Moon lãnh đạo đất nước chưa hiệu quả chỉ còn 17%, giảm 4% so với tuần trước.

Cuộc thăm dò được tiến hành đối với hơn 1.000 người trưởng thành trên toàn quốc từ ngày 3-4 tới ngày 5-4, cho thấy trong số những cử tri ủng hộ, 14% cho rằng tổng thống Moon giỏi về mặt ngoại giao, 13% đánh giá tích cực vì ông Moon đã nối lại được cuộc đối thoại liên Triều, 9% nói rằng tổng thống đã tích cực trao đổi các vấn đề với người dân, hơn 8% chọn ông Moon vì ông đã tiến hành cải cách, loại trừ gốc rễ tiêu cực, thực hiện chính sách đảm bảo an ninh và chính sách với Triều Tiên.