Vô tư nhả khói thuốc trong khuôn viên Bệnh viện Nhi Đồng 2 (TP.HCM) - Ảnh: DUYÊN PHAN
Người hút thuốc lá có nguy cơ mắc bệnh ung thư phế quản phổi, ung thư vòm họng, bệnh tim mạch, viêm phổi tắc nghẽn, bệnh răng miệng... và hàng loạt hệ lụy khác đi kèm nếu không hạn chế.
Gây 20 căn bệnh
Mỗi điếu thuốc, người hút thuốc trung bình đưa vào cơ thể 1-2mg chất nicotin. Hút thuốc lá đưa nicotin nhanh chóng đến não (trong vòng 10 giây sau khi hít vào).
Khi hút thuốc lá, nicotin được hít vào phổi, đi khắp cơ thể, lên não và kích thích các hóa chất trong não như dopamin, serotonine, noradrenaline được tiết ra nhiều.
Chính những hóa chất này đã tác động tạo cảm giác, não bộ nhanh chóng nhận ra rằng có thể dùng thuốc lá để kích thích bài tiết dopamin và như vậy là khởi động quá trình nghiện thuốc lá.
Trong khói thuốc lá có khoảng 70 chất gây ung thư như hợp chất thơm có vòng đóng, benzopyrene hay các nitrosamine... Các hóa chất này tác động lên tế bào bề mặt của đường hô hấp gây nên tình trạng viêm mãn tính, phá hủy tổ chức, biến đổi tế bào dẫn đến dị sản, loạn sản rồi ác tính hóa.
BS Nguyễn Duy Tiên cho biết thuốc lá gây ra hơn 20 căn bệnh khác nhau cho người hút thuốc, trong đó có nhiều bệnh nguy hiểm như ung thư, tim mạch, bệnh hô hấp, ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản, rụng tóc, sâu răng, loét dạ dày, vẩy nến, loãng xương, thuyên tắc mạch máu, bệnh tim mạch...
Trẻ em không hút thuốc, nhưng nếu sống trong môi trường có khói thuốc cũng sẽ có những bệnh lý như vậy.
Hút thuốc có thể gây nên nhiều bệnh nguy hiểm ở cả người lớn và trẻ em. Người không hút thuốc nhưng thường xuyên hít phải khói thuốc cũng mắc các bệnh như người hút thuốc.
Kẻ thù số 1 của răng miệng
Theo TS Trần Ngọc Phương Thảo - Bệnh viện Răng hàm mặt TP.HCM, thuốc lá là kẻ thù số 1 của các bệnh răng miệng, không chỉ có nguy cơ gây bệnh cao mà còn làm chậm quá trình hồi phục các bệnh răng miệng.
Thuốc lá là một trong những nguyên nhân quan trọng làm xuống cấp sức khỏe răng miệng. Theo thống kê y khoa, những người hút thuốc lá dễ mắc các bệnh về răng miệng nhiều gấp 3-6 lần và nguy cơ bị rụng răng là rất cao, gấp 2 lần so với người thường.
Những bệnh lý về răng miệng thường gặp khi hút thuốc lá là viêm nhiễm ở răng, nướu và phần xương xung quanh răng. Người trẻ hút thuốc nhiều có nguy cơ bị viêm lợi hoại tử loét, đây là một loại bệnh nặng, nhanh chóng dẫn đến viêm quanh răng hoại tử loét, cuối cùng mất răng.
Những người có sức khỏe tốt hút thuốc kéo dài nhiều năm có nguy cơ bị viêm quanh răng mãn tính, bệnh tiến triển từ từ làm lung lay nhiều răng. Người hút thuốc lá có nguy cơ mắc ung thư miệng cao gấp 6 lần so với người không hút…
Đừng hủy hoại trẻ em
Một nghiên cứu tại Bệnh viện Nhi Đồng 1 (TP.HCM) cho thấy trẻ hen suyễn mà có người thân hút thuốc lá thường khó hết bệnh, thời gian điều trị kéo dài, số lần nhập bệnh viện nhiều, có tình trạng phụ thuộc thuốc giãn phế quản so với trẻ không có thân nhân hút thuốc.
Trẻ em sống trong môi trường khói thuốc từ nhỏ thì ngoài ảnh hưởng đến sức khỏe còn ảnh hưởng tới hành vi và tâm lý. Khi nhìn thấy người lớn hút, trẻ sẽ quen với hình ảnh này, coi hút thuốc là việc bình thường của người lớn. Khi lớn lên, trẻ dễ có khuynh hướng thử hút cho giống người lớn.
Lần đầu hút thuốc không phải ai cũng sẽ hút tiếp vì cảm giác ban đầu hút thuốc khá khó chịu. Nhưng với những trẻ đã hít phải khói thuốc của người lớn từ nhỏ, não trẻ đã quen với mùi khói thuốc nên khi tập hút trẻ cảm giác ít khó chịu hơn những trẻ khác. Trẻ cũng dễ cảm nhận được sự kích thích của thuốc lá lên não hơn.
Điều này khiến trẻ dễ nghiện thuốc lá hơn những trẻ không hít phải khói thuốc từ nhỏ do thuốc lá có chất gây nghiện là nicotin. Chất này tác động lên não và gây nghiện, càng hút lâu càng khó bỏ.
Với trẻ vị thành niên, khi nghiện hút thuốc lá sẽ có nguy cơ nghiện các chất gây nghiện khác, đặc biệt là ma túy. Do đó, tốt nhất không nên cho trẻ tiếp xúc với khói thuốc ngay từ khi còn nhỏ.
Báo Tuổi Trẻ tổ chức tọa đàm và diễn đàn về tác hại thuốc lá
Nhằm nâng cao nhận thức của cộng đồng, đồng thời tìm kiếm các giải pháp giảm thiểu tác hại của việc hút thuốc lá, báo Tuổi Trẻ tổ chức tọa đàm và diễn đàn "Làm thế nào để giảm tác hại của khói thuốc lá?".
Tọa đàm sẽ diễn ra sáng 29-5, với sự tham dự của các chuyên gia uy tín trong lĩnh vực. Diễn đàn sẽ chính thức ra mắt bạn đọc vào ngày 27-5, với các loạt bài liên quan cùng các ý kiến, hiến kế của chuyên gia, bạn đọc... nhằm bàn giải pháp nâng cao nhận thức của cộng đồng, giúp giảm thiểu tác hại của khói thuốc lá.
Bạn đọc quan tâm có thể gửi ý kiến, hiến kế cho diễn đàn về địa chỉ: [email protected].
MINH HUỲNH
Đăng ký tại đây
Bình luận hay