Sau chiến dịch CQ88, 64 cán bộ chiến sĩ Hải quân nằm lại trên vùng biển Gạc Ma. Ít ai biết, phía sau cuộc cưỡng chiếm Gạc Ma, chính quyền Bắc Kinh còn có một âm mưu khác là thâm nhập sâu hơn vào thềm lục địa phía Nam Việt Nam, nơi đang lưu giữ nguồn tài nguyên khổng lồ của đất nước: dầu khí.
Bắc Kinh tự tiện vẽ lên tấm bản đồ của họ vùng biển thềm lục địa phía Nam với cái tên “Vạn An Bắc”, một cái tên vô nghĩa khi mà từ bao đời nay những ngư dân vẫn ra đó đánh bắt.
"Bằng bất cứ giá nào, chúng ta cũng phải giữ cho được chủ quyền thềm lục địa thiêng liêng của Tổ quốc."
“Chúng tôi vừa hoàn thành nhiệm vụ trong chiến dịch CQ88 trở về từ Trường Sa, đầu tháng 11-1988, tôi và anh Hoàng Kim Nông - Phó Lữ đoàn Trưởng chính trị nhận được triệu tập trực tiếp của Tư lệnh Giáp Văn Cương lên trụ sở của Bộ Tư lệnh Hải quân ở phía Nam, số 1A Tôn Đức Thắng, TP.HCM để giao nhiệm vụ”.
Đại tá Phạm Xuân Hoa, nguyên Lữ trưởng Lữ đoàn 171
Yêu cầu của Bộ Quốc phòng là xây dựng nhà giàn phải bí mật, rất nhanh gọn, “đánh nhanh, thắng nhanh”. Nhưng khó khăn lớn nhất khi thi công là đóng các cọc sắt xuống nền san hô ở độ sâu 14–16m nước. Để có thể hoàn thành trong thời gian sớm nhất, lực lượng thi công thậm chí làm cả ban đêm.
Đọc thêm tại Tuổi Trẻ Online: "Ba nhà giàn đầu tiên"
Khi đóng xuống nền san hô, có những cọc mới xuống được 4-5m đã bị gãy vì nền san hô quá cứng. Đã có nhiều giải pháp kỹ thuật được đưa ra để giải quyết tình trạng cọc gãy hay không thể xuyên qua lớp san hô hóa đá...
Nguy hiểm và vất vả nhất là khi sóng to gió lớn. Ngoài biển, thời điểm từ tháng 4 đến tháng 11, sóng gió chỉ yên được mấy ngày, trong khi các tàu cẩu chuyên dụng mượn của Nga chỉ có thể làm việc trong điều kiện sóng cao dưới 1,5m.
Những người thực hiện công việc này mới ra vị trí được vài ngày thì biển nổi sóng. Có khi, vừa đặt cọc xuống thì sóng nổi lên. Lực lượng thi công của Vietsopetro, công binh, hải quân say sóng không thể ăn uống được mà vẫn quyết tâm làm. Nhưng tàu cẩu không thể hoạt động, phải ngừng thi công. Cũng có lúc vừa nâng búa lên thì sóng gió cũng nổi lên, lại không thể thả được cọc xuống.
Nước ngọt ở nhà giàn
"quý như máu"
Nước do “quân nhu” cấp, dù tiết kiệm lắm cũng không đủ dùng, nguồn nước sinh hoạt chủ yếu hứng từ nước mưa trời. Lượng nước dự trữ của mỗi nhà giàn chừng 40-60 khối. Ngần ấy nếu bộ đội tắm chỉ 1 tháng là hết, vậy mà phải tiết kiệm trong 8 tháng mùa khô.
“Vào những mùa khô, nước ở đây rất hiếm hoi. Để tiết kiệm nước, khi tắm chúng tôi phải vận động thể thao cho ra mồ hôi, sau đó kỳ cọ người cho ghét bung ra...” - trung tá Trang Hải Âu kể lại.
Những ngày đầu, các chiến sĩ mới ra nhà giàn gặp vô vàn khó khăn
Điều kiện sinh hoạt rất thiếu thốn: không tivi, không điện thoại, chỉ có cát-xét, radio. Ra được vài ngày thì cát-xét hỏng. Radio bền hơn nhưng cũng trục trặc liên tục.
Thỉnh thoảng hỏi được những người trực thông tin của đơn vị thì mới biết tình hình trong đất liền. Chờ 1, 2 và có khi 3 tháng tàu ra mới có thư từ, báo chí. Tất cả được dồn bao nilong kéo lên nhà giàn, lên đến nơi ướt hết. Mỗi lần tàu cấp hàng ra, trên sân thượng chỗ nào nắng là từ trên xuống dưới phơi la liệt đồ đạc, gạo, nước, sách báo, thư từ…
Cán bộ, chiến sĩ ăn đồ hộp là chính. Rau xanh chưa trồng, chỉ có rau khô mang từ đất liền ra. Phải câu cá thì mới có đồ tươi. Cá to thường hay câu được ban đêm. Câu được rồi lại phải vác bao nhảy xuống, buộc cá vào bao rồi leo dây lên.
“Hồi đó thấy vui, thấy hay. Giờ nghĩ lại sao mà liều lĩnh, đêm hôm cứ nhảy xuống biển rồi leo lên nhà bình thường”.
Lính nhà giàn ăn cá triền miên, cứ như người trong đất liền ăn rau muống hàng ngày. Dù vậy. thiếu rau xanh lại hay ăn đồ hộp nên anh em bị táo bón nhiều.
Đương đầu cùng bão biển
Tháng 12-2017, khi đất liền nô nức đón Noel và giai điệu bài Happy New Year vang lên chuẩn bị chào năm mới thì ở DK1, anh em cán bộ chiến sĩ gồng mình chống chọi với cơn bão Tembin.
Chỉ ít ngày trước đó, hôm 20-12, cơn bão Kai Tak cũng thách thức những anh em cán bộ chiến sĩ nhà giàn.
Những đêm bão Kai Tak, Tembin tràn qua DK1, đất liền vẫn giữ được liên lạc với anh em ở đó. Tất cả vẫn vững vàng, can trường trước cuồng phong. Bởi với DK1, những trận bão luôn gợi nhớ đến ký ức đau thương và bi tráng. Và luôn là dịp cuối năm, khi ở đất liền đang nao nức đoàn viên sum họp.
Tháng 6-1989, nhà giàn đầu tiên - DK1/3 - trên bãi Phúc Tần được dựng lên thì chỉ hơn 1 năm sau, đêm 4-12-1990 bão giật sập nhà giàn, 8 chiến sĩ rơi xuống biển. Sóng đánh tan phao bè, họ gồng mình chống chọi giữa đêm đen. Chỉ 5 người sống sót. Thượng úy Trần Hữu Quảng - Chỉ huy phó chính trị, trung sĩ cơ điện Hồ Văn Hiền và trung úy quân y Trần Văn Là đã mãi mãi nằm lại với thềm lục địa.
Đó là những người lính đầu tiên hi sinh từ nhà giàn DK1.
Ngày 12-12-1998, cơn bão Faith có sức gió giật trên cấp 12 quét qua vùng Biển Đông. Đêm 12-12, nhà giàn Phúc Nguyên 2A lại bị bão đánh sập. Sáu chiến sĩ được cứu sống và được đưa lên tàu HQ 606 lúc 18h54 ngày 13-12-1998. Còn thiếu ba người, nhưng đồng đội trên các tàu hải quân Lữ đoàn 171 tiếp tục suốt nhiều ngày liền sau đó nhưng vẫn không tìm thấy.
Hơn 20 mùa giông bão, 5 nhà giàn đã sập đổ, 9 người đã hy sinh
Ngày 4-1-1991, tàu HQ 666 trong chuyến đi trực tại khu vực DK1 đã bị bão đánh lật nghiêng. Anh em thả phao và rời tàu, tất cả đều bám được vào phao bè. Thuyền phó quân sự Phạm Tảo là người bơi rất giỏi đã kịp nhoài theo, vừa bơi vừa cõng máy trưởng Lê Tiến Cường bơi yếu hơn. Lúc ấy, các anh vẫn có thể nhìn thấy nhà giàn lô Tư Chính mờ mờ trên sóng biển.
Với sức khỏe của mình, anh Tảo nghĩ đủ sức dìu đồng đội bơi về phía đó. Nhưng những cột sóng đã đánh lừa tầm mắt anh. Khi biên sóng lên tới đỉnh thì trông thấy nhà giàn rất gần, song khi rơi về đáy lại bị che khuất, sóng đã ú tim như thế nên cuối cùng một “rái cá” như anh Tảo cũng bị biển khuất phục, nỗ lực dìu đồng đội của anh cũng không thoát khỏi sự dữ dội của biển cả.
Những người lính đã anh dũng hy sinh, thân thể đã tan vào biển mặn. Trong một lần đến thăm nơi này, nhà thơ Nguyễn Đức Mậu viết:
“Thay cho dòng tên khắc trên bia, là trùng trùng sóng trắng.
Thay cho đất nâu là vô cùng biển thẳm.
Các anh chết rồi tên tuổi cũng lênh đênh.”
Nguyên Chỉ huy trưởng
Nhà giàn Ba Kè
Anh Bổng vừa nhận quyết định nghỉ hưu ngày 1-6-2019. Trong 31 năm quân ngũ, anh Bổng có 30 năm ở nhà giàn và anh chỉ được ăn 5 cái Tết ở đất liền. Anh Bổng là chỉ huy trưởng lâu năm nhất ở nhà giàn DK1, công tác tại 9 nhà giàn khác nhau, trong đó nơi ở lâu nhất là DK 1/17 (10 năm liên tục).
Chỉ huy trưởng Nhà giàn Phúc Tần
Xem thêm thông tinAnh Nam tốt nghiệp trường Sĩ quan Lục quân 2 năm 1994. Đến tháng 4-1995, anh ra nhà giàn DK 1/10 công tác. Trong 25 năm ở nhà giàn tính đến nay, anh đã ở 7 nhà giàn khác nhau.
Chỉ huy trưởng nhà giàn Tư Chính
Xem thêm thông tinSau khi tốt nghiệp trường Sĩ quan Lục quân 1 (ngành Chỉ huy binh chủng hợp thành) vào tháng 7-1993 với hàm trung úy, anh Mệnh ra nhà giàn công tác từ tháng 10-1993. Tính đến nay, anh đã công tác tại 4 nhà giàn, trong đó, Tư Chính là nhà giàn anh ở lâu nhất, từ năm 1997 đến năm 2004. Trong 26 năm công tác ở nhà giàn, chỉ có 6 lần anh Mệnh được ăn Tết ở nhà.
Quân y nhà giàn DK1/19
Xem thêm thông tinAnh Phạm Văn Hướng tốt nghiệp Trường Trung cấp quân y tháng 11-1992. Đến nay, trong 31 năm tuổi lính, anh Hướng có tới 26 năm 2 tháng ở nhà giàn và chỉ có 4 lần đón Tết cùng gia đình. Anh đã công tác tại 14 nhà giàn, có nhà ở đến 4 lần (DK1/10).
Chỉ huy trưởng Nhà giàn DK1/12
Xem thêm thông tinSau khi tốt nghiệp trường Sĩ quan Lục quân 1 năm 1991 (ngành Binh chủng hợp thành), anh Hùng về công tác tại Quân đoàn 2. Đến năm 1994, anh chuyển về Lữ đoàn Đặc công nước 126. Năm 1997, anh Hùng về Tiểu đoàn DK1. Trong 21 năm gắn bó với 6 nhà giàn khác nhau, anh chỉ đón 3 cái Tết ở đất liền.
Quân y sĩ Nhà giàn DK 1/16
Xem thêm thông tinAnh Dong tốt nghiệp trường Trung cấp Quân y 1 tháng 4-1989. Tháng 5-1990, chuẩn úy Bùi Đình Dong về Tiểu đoàn DK1 công tác, bắt đầu từ nhà giàn thế hệ đầu tiên là DK 1A (Tư Chính). Anh đã ở 16 nhà giàn trong 29 năm qua, trong đó có 2 nhà giàn thế hệ đầu tiên bị đổ trong cơn bão lớn năm 1990 và năm 1998 (nhà 1A và 2A). Anh Dong có 9 lần được đón Tết cùng gia đình.
Nhà giàn thế hệ sau đã kiên cố, vững vàng hơn với kết cấu thép và nhiều không gian sinh hoạt. Tuy nhiên, vẫn còn thiếu một điều quan trọng...
"Ở nhà giàn thiếu thốn mọi bề, nhưng cái thiếu nhất và quan trọng nhất là điện".
Từ năm 2009, khi câu chuyện nhà giàn được báo Tuổi Trẻ chuyển đến nhân dân cả nước, một chiến dịch “Chung tay thắp sáng nhà giàn DK” đã được thực hiện.
Những vườn rau tươi tốt xuất hiện ngày một nhiều ở nhà giàn.
Trước không trồng được rau do đơn vị chưa triển khai đất và khay. Sau này có rau xanh, nhiều đất, nhiều khay, nhiều bồn, trồng được nhiều loại hơn: rau muống, mồng tơi, rau cải, cải cúc, nhiều khi trồng được cả mướp đắng.
“Không chỉ riêng tôi mà tất cả những người lính nhà giàn, càng ngày càng thấm, càng hiểu sự thiêng liêng của chủ quyền là như thế nào, càng cảm nhận được sứ mệnh của mình trong công cuộc bảo vệ và gìn giữ Tổ quốc".
Trung tá Kim Văn Mệnh - Chỉ huy
nhà giàn Tư Chính
"Hết thế hệ này đến thế hệ khác, những người lính nhà giàn luôn phấn đấu để đó mãi là thành đồng vững chắc bảo vệ Tổ quốc ở biển Đông."
Vuốt lên để xem thêm
